Ulger: Marrëdhëniet e ngushta të Turqisë me Shqipërinë dhe Kosovën nuk përbëjnë kërcënim për Serbinë

Irfan Kaja Ulger
Burim: Privatna arhiva/printskrin

Turqia ka lidhje historike dhe kulturore me rajonin. Megjithatë, marrëdhëniet e saj të ngushta me Shqipërinë dhe Kosovën nuk përbëjnë kërcënim për Serbinë. Sa i përket bashkëpunimit ushtarak mes Ankarasë dhe Prishtinës, ai tregon se Turqia mbështet pavarësinë, sovranitetin dhe integritetin territorial të Kosovës dhe shqetësimet e Beogradit për këtë janë të pajustifikuara, tha Prof. Dr. Irfan Kaya Ulger nga Universiteti Koçaeli i Turqisë.

Ai gjithashtu thekson se Hashim Thaçi është mik shumë i ngushtë i Erdoganit dhe se Turqia, siç thekson ai, dëshiron demokracinë, paprekshmërinë e kufijve dhe paqen në Ballkanin Perëndimor.

“Kur u shpërbë Traktati i Varshavës dhe ish-Jugosllavia, Turqia u përpoq të vendoste marrëdhënie të ngushta me vendet e Evropës Lindore dhe të Ballkanit. Në vitet 1990, vendet me të cilat Turqia kishte marrëdhëniet më të mira ishin Bosnja dhe Hercegovina, Shqipëria dhe Maqedonia. Në fillim të viteve 2000 këtyre vendeve iu shtua edhe Kosova.Turqia është një nga vendet kryesore që e mbështet Kosovën në Ballkanin Perëndimor. Ajo kundërshtoi operacionin e spastrimit etnik të kryer në Kosovë nga ish-presidenti serb Slobodan Millosheviq dhe mbështeti ndërhyrjen e NATO-s. Pasiqë u bë e pavarur më 17 shkurt 2008, Turqia ka krijuar marrëdhënie shumë të ngushta me Kosovën”, thotë ai.

Ulger gjithashtu beson se Ballkani Perëndimor sot është një zonë tampon midis fuqive të mëdha.

“Nga njëra anë BE-ja dhe SHBA-ja, nga ana tjetër Rusia dhe madje edhe Kina duan të vendosin dominim në ketë zonë. Turqia, e cila ka lidhje historike dhe kulturore me rajonin, është e vetëdijshme për të gjitha këto. Sot Turqia ka marrëdhënie të ngushta edhe me Serbinë. Duke përdorur këto marrëdhënie dhe ndikimin e saj në Serbi, Turqia kërkon të parandalojë thellimin e konfliktit. Erdogan një ose dy herë ka marrë iniciativën në këtë kontekst. Ai ia ka bërë të qartë veçanërisht Aleksandër Vuçiqit se serbët në veriu i Kosovës nuk duhet të inkurajohet dhe se Serbia duhet të respektojë integritetin territorial të Kosovës.Por realiteti është ky. Marrëdhëniet e ngushta të Turqisë me Shqipërinë dhe Kosovën nuk përbëjnë kërcënim për Serbinë.Serbia ka negociuar me BE-në që nga viti 2014 dhe është zotuar të respektojë integritetin territorial të fqinjëve të saj.Nacionalistët serbë nga ana tjetër po inkurajojnë pakicën serbe që jeton në Kosovë nga njëra anë dhe BeH nga ana tjetër që të përfshihen në separatizëm për t'u bashkuar me Serbinë.Rusia është një vend që e mbështet këtë Kur Ukraina u pushtua, vetëm Beogradi në Evropë mbajti demonstrata në favor të Putinit. Prandaj dua të them se marrëdhëniet e ngushta të Turqisë me Kosovën nuk do të thotë kërcënim për Serbinë. Por nëse Serbia mbështet separatistët në Kosovë apo Bosnje dhe Hercegovinë, Turqia është kundër”, thotë ai.

Kur është fjala për bashkëpunimin ushtarak ndërmjet Turqisë dhe Kosovës, gjegjësisht blerjen e pajisjeve nga Prishtina për FSK, ai thekson se Ankaraja u shet produkte të industrisë së mbrojtjes shumë njerëzve, përfshirë Kosovën.

"Ky është një shkëmbim normal. Kjo gjithashtu tregon se Turqia mbështet pavarësinë, sovranitetin dhe integritetin territorial të Kosovës. Shqetësimi i Serbisë për këtë është i pajustifikuar. Në fakt, kjo situatë nuk ka krijuar një çekuilibër ushtarak në rajon. Ka forca paqeruajtëse në rajon. Kosova dhe Bosnja dhe Hercegovina.Pandryshueshmëria e kufijve dhe mosndërhyrja në punët e brendshme është rregulli më themelor i së drejtës ndërkombëtare.Njëra pas tjetrës vendet e rajonit po hyjnë në NATO nga njëra anë dhe në BE nga ana tjetër. Në rrethanat, politika e balancuar e Turqisë nuk duhet të shqetësojë askënd, por është në interes të nacionalizmit serb, i cili ka ambicie ekspansioniste, të marrë parasysh faktorin turk”, thotë profesori nga Universiteti i Koçaelit.

Ai thekson se “Turqia kontribuon në vendosjen e paqes dhe dialogut ndërmjet Serbisë dhe Kosovës që nga fillimi”.

“Vendimi i Qeverisë së Kosovës në krye me Albin Kurtin për pasaportat, letërnjoftimet, targat dhe patentë shoferët e Kosovës është i mirë. Këtë duhet ta bëjë shteti sovran. Nga ana tjetër Serbia është një vend që negocion me BE dhe duhet t'i përkushtohet paqes dhe stabilitetit. Nuk duhet të ndërhyjë në punët e brendshme të vendeve fqinje.Kjo është edhe arsyeja pse BE-ja paralajmëron Qeverinë e Serbisë.Dhe mos ta harrojmë këtë: sipas planit të Marti Ahtisarit, territori i Kosova sot është e pandashme. Prandaj organizimi i pakicave që jetojnë në Kosovë është diçka që quhet Bashkimi i Komunave Serbe është gabim dhe nuk i shërben paqes në rajon. Ndryshe nga periudha e luftës së Bosnjës, marrëdhëniet e ngushta të Turqisë me Serbinë hapën derën që Turqia të bëjë presion mbi Serbinë duke përdorur fuqinë e saj të butë. Nga ky këndvështrim, është e qartë se Turqia është një aktor i rëndësishëm në vendosjen e dialogut ndërmjet Kosovës dhe Serbisë”, thotë profesor Ulger.

Në fund, ai thekson se është shumë e rëndësishme që gjenerali turk Ulutash mori komandën e Kfor-it.

“Ky mision është nga njëra anë simbolik, dhe nga ana tjetër është i rëndësishëm si një mision që forcon peshën historike dhe kulturore të Turqisë në Ballkanin Perëndimor”.