Gogiq: Derisa të formohet BKS, çështja e të ardhurave në dinarë është vështirë të zgjidhet

Politologu Ognjen Gogiq vlerëson për Kosovo online se duket se qëndrimet e Beogradit dhe Prishtinës kanë mbetur shumë larg për zgjidhjen e problemit të qasjes në para për qytetarët në Kosovë që marrin paga, pensione dhe përfitime të tjera nga Serbia në dinarë. Pyetja, thekson ai, është nëse do të ketë hapësirë për kompromis në vitin 2025, kur kaq shumë raunde dialogu kushtuar kësaj teme gjatë vitit të kaluar nuk dhanë fryte.

Ajo që i intereson Prishtinës, siç thotë ajo, është të regjistrojë se këto të hyra kalojnë përmes Ministrisë së Financave të Kosovës dhe institucioneve tjera financiare që është e papranueshme për Beogradin së paku derisa të formohet Bashkësia e Komunave Serbe, e cila do të integronte institucionet shëndetësore dhe arsimore serbe.

“Atëherë ndoshta ai transferim i kompetencës për marrjen e fondeve nga Serbia do t'i kalonte BKS-së, por pa këtë, nuk është e pranueshme për Serbinë. Megjithatë, duket se nuk është kërkuar as një zgjidhje teknike që nuk do të paragjykonte çështjet e statusit, sepse pikërisht këtë e dëshiron Prishtina. Oferta e Prishtinës në fakt ishte që bankat qendrore të arrijnë një marrëveshje drejtpërdrejt, që nënkupton njohje dhe këtë nuk e dëshiron Serbia”, thotë Gogiq.

Ai thekson gjithashtu se problemi është se publiku nuk u informua asnjëherë se ku ngeci dhe çfarë propozuan palët kur nuk u arrit një konsensus. Ideja e vetme që u shfaq në publik, shton ai, ishte që Banka Kursimore e Postës, të licencohej dhe të fitonte mundësinë për të punuar në Kosovë, por se në Prishtinë nuk kishte vullnet për këtë.

Me gjithë situatën me ndalimin e dinarit, thekson ai, problem është fakti i kryer, i cili vendos një realitet të ri në terren, pas të cilit është shumë e vështirë të kthehen gjërat në gjendjen e mëparshme.

“Sa më shumë të kalojë koha, aq më pak shanse ka për një gjë të tillë. Të gjithë në komunitetin ndërkombëtar e dinë këtë. Ata pushuan së kërkuari zgjidhje për këtë çështje. Kur ngrihet kështu shiriti, atëherë nuk ka gjasa që ndonjë qeveri tjetër në Kosovë, nëse p.sh. do të kishte ndërrim pushteti, t'i kthente gjërat në gjendjen e mëparshme. Pra, kjo çështje duket të jetë e pazgjidhshme për momentin, në kuptimin që nuk mund të gjendet asnjë kompromis, por meqenëse formimi I BKS-së është ende një opsion, atëherë në një perspektivë të largët, nëse ndonjëherë del në rend dite, me siguri do të dilte në rend dite edhe çështja e transaksioneve të pagesave dhe të ardhurave nga Serbia”, vlerëson Gogiq.

Në përgjithësi, siç thekson ai, përfitimet, qofshin ato paga, pensione apo të drejta të tjera që serbët në Kosovë i marrin nga Serbia, asnjëherë nuk janë shfuqizuar sepse ato deponohen në llogaritë e tyre, më së shpeshti në Bankën Kursimore e Postës, por problemi është se ku janë tërhequr ato para sepse me veprimet e qeverisë nga Prishtina janë mbyllur zyrat dhe bankomatët e Postës, ndërsa postat në veri të Kosovës janë penguar të punojnë, dhe kjo e vështirësoi aksesin e parave dhe mundësinë për të tërhequr para në vendet ku jetojnë këta persona.

Ai rikujton se pas vendimit të Bankës Qendrore të Kosovës, Qeveria e Kosovës njoftoi se do të zbatojë një numër të caktuar masash korrigjuese, të cilat do t'i mundësojnë popullatës të kalojë më lehtë në gjendjen e re të pagesës në euro, por që kjo nuk u realizua kurrë.

“Qeveria e Kosovës ka renditur një sërë masash, që nga fakti se do të lehtësojnë procedurat për hapjen e llogarive bankare, se do të thjeshtojnë ato procese dhe se do të hapin një seri të tërë të institucioneve financiare në veri të Kosovës. Të gjitha këto ishin lista dëshirash dhe asnjëra nga ato nuk u zbatua kurrë në praktikë, e as që askush nuk i kërkoi llogari institucioneve në Kosovë për mosmarrjen e masave. Pra, përveç ndalimit të dinarit dhe anulimit të transaksioneve të pagesave me Serbinë, nuk u morën asnjë masë për ta tejkaluar më lehtë atë situatë për popullatën”, përfundon Gogiq.