Rezultatet paraprake të zgjedhjeve në Kosovë: A mund ta formojë Kurti qeverinë edhe pa "hajvanët"?

Kurti ka shpallur fitoren dhe e ka quajtur opozitën "hajvanë". Opozita është e kënaqur sepse, në total, ka marrë më shumë vota. Megjithatë, më e kënaqura është Lista Serbe, e cila, pavarësisht pengesave, arriti të fitojë numrin maksimal të mandateve të dedikuara për komunitetin serb. Rezultatet e zgjedhjeve parlamentare në Kosovë nuk janë ndonjë surprizë e madhe, por analistët nga rajoni thonë për Kosovo online se do të ketë shumë "gjimnastikë" për të formuar qeverinë e re.

Shkruan: Arsenije Vuçkoviq

Duke gjykuar nga reagimet, nga Mitrovica e Veriut deri në Prishtinë, qytetarët janë të kënaqur me rezultatet.

“Jam e kënaqur me rezultatet, pritshmëritë e mia u përmbushën, shpresoj që do të jetë më mirë, shpresojmë dhe do të shohim,” tha për Kosovo online një banore e Mitrovicës së Veriut.

Edhe qytetarët e Kosovës qendrore janë të kënaqur me rezultatin dhe presin ndryshime për të mirë. Siç thonë për Kosovo online, qëllimi kryesor është që serbët të qëndrojnë në Kosovë.

“Presim përparim dhe që të jetë më mirë se deri tani,” tha Çasllav Trifiq.

Një ditë pas zgjedhjeve parlamentare, banorët e Shtërpcës theksojnë se janë të kënaqur me rezultatet dhe me pjesëmarrjen e lartë të votuesve, duke shpresuar për një jetë më të lehtë në periudhën e ardhshme.

Sllobodan Kostiq nga Brezovica deklaroi për Kosovo online se është veçanërisht i kënaqur që qytetarët dolën në votime dhe se shpreson për një të ardhme më të mirë.

“Jam shumë i kënaqur që populli doli për të votuar. Si do të zhvillohet situata më tej, nuk e dimë, por duhet të jetë më mirë. Të rikthehen institucionet, sepse ne pensionistët jemi të detyruar të shkojmë në Serbi për të marrë pensionet. Shpresojmë për përmirësim,” tha Kostiq.

Reagime të ngjashme në Prishtinë.

“Mund të jetë më mirë, por është një fantazi”. Zgjedhjet ishin normale, të gjithë ata që donin të merrnin pjesë në zgjedhje, shqiptarë, serb, turq dhe të gjithë të tjerët, votuan për kë të donin, nuk pati trazira, nuk pati incidente, mendoj se këto janë zgjedhjet më të mira deri më tani. Rezultati është i shkëlqyer, një parti politike, nga 27 parti, fiton. “Kjo është gjëja më e rëndësishme”, tha Halil Sulejmani.

Sipas të dhënave të KQZ-së, në bazë të 93 për qind të vendvotimeve të përpunuara, Lëvizja Vetëvendosje ka fituar 41,01 për qind të votave, Partia Demokratike e Kosovës 22,46 për qind, Lidhja Demokratike 17,66 dhe koalicioni Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës – Nisma 7,51 për qind.

Për formimin e qeverisë së re, nevojiten 61 nga gjithsej 120 vota të deputetëve në mbledhjen e re të Kuvendit të Kosovës.

Neni 96 i Kushtetutës

Analisti politik nga Prishtina, Artan Muhaxhiri, tërheq vëmendjen për një detaj shumë të rëndësishëm – nenin 96 të Kushtetutës së Kosovës, sipas të cilit, një nga ministrat duhet të jetë nga komuniteti serb.

Për këtë arsye, ai beson se do të jetë shumë e vështirë për Kurtin të "maskojë" lëvizjet e tij paszgjedhore.

“Një faktor shumë i rëndësishëm është Lista Serbe. Ai tashmë ka një nivel të lartë të animizitetit politik me të, dhe pa Listën Serbe, pra pa nenin 96 të Kushtetutës së Kosovës, qeveria nuk mund të formohet nëse një nga ministrat nuk është nga komuniteti serb. Ministrin e zgjedh ajo parti që merr më shumë vota, e që në këtë rast është Lista Serbe. Pra, do të jetë shumë e vështirë për Kurtin të fshehë qëndrimet e tij, sepse pa Listën Serbe nuk mund të formojë qeverinë. Për shkak të konflikteve të tij të mëparshme me këtë parti, askush nuk e di se si do të ‘paketohet’ e gjithë kjo situatë,” thotë Muhaxhiri për Kosovo online.

Nuk ka dyshim se ishte fitorja e Listës Serbe që i dha goditjen më të madhe Kurtit dhe se ishte rezultat i mënyrës sesi ai zgjidhi të gjitha çështjet e pazgjidhura me komunitetin serb, veçanërisht në veri të Kosovës.

“Ka përshtypje se mobilizimi i njerëzve për të votuar Listën Serbe në përqindje kaq të mëdha është rezultat i mënyrës së trajtimit të Kurtit ndaj veriut dhe gjithçka që ndodhi në veri. Jo vetëm ndërhyrja, por edhe ajo që pasoi. Kurti nuk ka ofruar një opsion politik për zgjidhjen e problemeve në veri dhe mendoj se ky është një lloj kundërindikacion për gjithçka që ka ndodhur në dy vitet e fundit”, konsideron Muhaxhiri.

Ai shton se “në mënyrë paradoksale” fitorja bindëse e Listës Serbe mund t’i shërbejë Kurtit si “arsyetim politik” se i duhet edhe më shumë pushtet.

“Mendoj se kjo situatë në njëfarë mënyre paradoksale mund ta ndihmojë Kurtin ta përdorë atë si justifikim politik për të thënë: Shikoni, kur unë kam pushtet, Lista Serbe mobilizohet, prandaj më duhet edhe më shumë fuqi për t'i rezistuar më fort”, thotë ky analist.

Megjithatë, ai beson se Kurti duhet të sillet politikisht racionalisht.

“Në kuptimin racional politik, ai ende do të duhet të ndryshojë qëndrim ose do t'i duhet ndihma e bashkësisë ndërkombëtare për të bërë presion mbi Listën Serbe, sepse pa to nuk është e mundur të formohet Qeveria e Kosovës”, thekson Muhaxhiri.

Duke komentuar rezultatet e zgjedhjeve në komunitetin shumicë shqiptare, ky analist thotë se edhe Vetëvendosja edhe opozita do ta kenë të vështirë të formojnë qeverinë e re.

“Rezultatet e zgjedhjeve janë jashtëzakonisht të komplikuara sepse tani të gjithë thonë se do të jetë shumë e vështirë të formohet një qeveri, si nga perspektiva e Vetëvendosjes ashtu edhe nga opozita, sepse shpërndarja e votave është pothuajse e njëjtë, pra, do të duhen shumë negociata, shumë biseda, shumë kompromise që secila palë të mund të formojë një qeveri”, thotë Muhaxhiri.

Duke analizuar numrin e votave të fituara nga partitë politike, ai vlerëson se Lëvizja Vetëvendosje, pavarësisht numrit më të ulët të votave, ka arritur një rezultat më të mirë zgjedhor.

“Rezultati i zgjedhjeve është më i mirë për Vetëvendosjen. Gjatë katër viteve të fundit, ata nuk kanë bërë shumë në zhvillimin ekonomik dhe në marrëdhëniet ndërkombëtare të Kosovës, dhe pritej që votuesit t’i ndëshkonin për këtë. Gjithashtu, as opozita nuk ka bërë një punë të mirë gjatë fushatës zgjedhore, prandaj nuk arriti të ‘thyejë kodin e populizmit të Kurtit’ dhe të fitojë më shumë vota,” theksoi Muhaxhiri.

Përshtypja më e fortë

Për Marko Millenkoviqin, bashkëpunëtor i OJQ-së "Nisma e Re Shoqërore", rezultatet e zgjedhjeve në Kosovë konfirmuan parashikimet parazgjedhore për një rënie të mbështetjes për Vetëvendosjen, e cila tani nuk do të jetë në gjendje të formojë vetë qeverinë, ndërsa Lista Serbe i fitoi të dhjetë mandatet, gjë që e sheh si përgjigje të komunitetit serb ndaj politikave të mëparshme të Albin Kurtit.

“Tendencat parazgjedhore janë konfirmuar, kështu kemi pasur në sondazhe, se Vetëvendosje do të ketë rënie të elektoratit. Kështu ndodhi në të vërtetë. Dhe kjo është ndoshta përshtypja më e fortë e këtyre rezultateve zgjedhore. Edhe pse nuk kemi rezultate përfundimtare, është evidente se Vetëvendosja nuk do të jetë në gjendje të formojë vetë qeverinë e re, por do të duhet të hyjë në koalicion ose të shkojë në opozitë. Ajo që është evidente në këtë moment është se kjo rënie është serioze”, thotë Millenkoviq për Kosovo online.

Millenkoviq e interpreton këtë si vota që rrjedhin për partitë opozitare, gjë që flet për një formë mosbesimi.

Duke folur për përfaqësuesit serbë, ai tregon se rezultati i arritur nga Lista Serbe, e cila do t'i marrë të dhjetë ulëset, përveç rënies së Vetëvendosjes, i ka shënuar këto zgjedhje.

"Në këtë pikë, këto janë dy gjëra që unë do të theksoja. Jam i sigurt se politika e mëparshme e Vetëvendosjes ka çuar në rënien e tyre drastike dhe se diku në komunitetin serb ka pasur një grupim apo unitet brenda një partie të vetme politike, duke pasur parasysh kushtet në të cilat jeton komuniteti serb dhe të cilat janë imponuar nga qeveria e mëparshme e Vetëvendosjes. Komuniteti serb padyshim ka vendosur që të votojë për opsionin, pra Listën Serbe, dhe në këtë mënyrë disi t'i tregojë Vetëvendosjes dhe Kurtit se çfarë mendojnë realisht për atë politikë, por edhe për atë atmosferë frike dhe gjendje të keqe të sigurisë. Serbët u grupuan brenda Listës Serbe dhe zgjodhën 10 nga 10 deputetë”, tha Millenkoviq.

Dy skenarë, një shqetësim

Politologu Ognjen Gogiq tregon për Kosovo online se rezultatet e zgjedhjeve treguan se “periudha e stabilitetit parlamentar në Kosovë është mbrapa”.

“Periudha e stabilitetit parlamentar është prapa nesh. Siç janë gjërat, nuk do të jetë e lehtë as formimi i një mazhorance parlamentare dhe as ruajtja e saj. Pra, është shumë e mundur ajo që po thuhet tashmë, që të kemi zgjedhje të përsëritura. Duhet pasur parasysh se zgjedhjet e ardhshme do të zgjedhin Presidentin e Kosovës dhe për këtë kërkohet një shumicë prej dy të tretash. Shumica parlamentare që është formuar tani duhet ta llogarisë këtë. Përndryshe, parlamenti shpërndahet”, thotë Gogiq.

Ai thekson se po përballemi me një periudhë jostabiliteti politik dhe kalkulimesh dhe se dy skenarë janë të mundshëm.

“E para është që Vetëvendosja duhet të jetë qendra e qeverisë së re, me mbështetjen e partive të komuniteteve jo-shumicë përveç serbëve, të cilën tani e kanë, e cila është e mjaftueshme për ta. E dyta është që Vetëvendosje të hyjë në koalicion me njërën nga partitë shqiptare, gjë që nuk ka gjasa, pasi ka një armiqësi të madhe ndaj tyre. Opsioni i tretë, i cili nuk ka gjasa, është që të gjitha partitë e tjera të formojnë qeverinë dhe Vetëvendosje të jetë në opozitë. Ky është një skenar që mund të arrihet nëse mbështetet nga ambasadat perëndimore, por nuk garanton stabilitet. Kosova ka pasur periudha të tilla edhe më herët, koalicione që ranë. Ka rrezik që Kurti të kthehet më i fortë në disa zgjedhje të reja”, beson ai.

Sipas tij, një koalicion i paqëndrueshëm do të binte shpejt dhe Kurti do të kthehej edhe më i fortë në zgjedhjet e reja.

“Më mirë do të llogarisja që Kurti do të lejohej të formonte një qeveri të re, sepse kjo mund të ishte më mirë për të gjithë. Ndoshta është më mirë që Kurti të marrë një mandat të ri, të vazhdojë trendi në rënie dhe vetëm atëherë të vijë një qeveri e re që do të jetë më e qëndrueshme, sesa të nxitohet tani për të krijuar një koalicion anti-Kurti që do të ishte jetëshkurtër dhe do ta kthente Kurtin edhe më të fortë”, thekson Gogiq.

Duke komentuar numrin maksimal të mandateve për Listën Serbe, Gogiq thotë se ajo ka konfirmuar mbështetjen e popullit, por se duhet të jetë “mesatarisht e kënaqur me rezultatet” duke pasur parasysh pjesëmarrjen më të ulët të serbëve.

“Lista Serbe shpalli fitoren dhe fitoi dhjetë ulëse, por ende nuk i kemi rezultatet përfundimtare të zgjedhjeve, kështu që ekziston mundësia që një ulëse të mund ta marrë partia opozitare e Nenad Rashiqit, por nuk do të mund ta dimë derisa t'i numërojmë të gjitha votat. Le të supozojmë se Lista Serbe ka marrë dhjetë ulëse, siç pretendon ajo, por në fakt nuk është ndryshim, sepse në zgjedhjet e fundit pati të njëjtin rezultat. Thjesht do të thotë se ajo ruajti mbështetjen që kishte. Por duhet të kemi parasysh se pjesëmarrja e serbëve është më e ulët se më parë, ndoshta kjo është ajo që duhet të komentojmë. Pyetja është, përveç atyre serbëve që kanë ardhur nga Serbia qendrore, ku jetojnë serbët në Kosovë, sa janë të angazhuar dhe të interesuar në politikë, kjo është shqetësuese”, thekson Gogiq.

Sipas tij, nëse pjesëmarrja e serbëve në zgjedhjet lokale të vjeshtës është e ulët, ekziston mundësia që serbët të humbasin pushtetin në disa komuna serbe.

“Kur i krahasojmë më afër rezultatet sipas komunave, kemi një pamje që nuk është inkurajuese. Nëse ky skenar përsëritet në zgjedhjet lokale që do të mbahen në vjeshtë, ekziston absolutisht mundësia e humbjes së pushtetit në komunat serbe. Nëse serbët ndahen dhe partitë shqiptare, boshnjake dhe rome mobilizojnë përkrahësit e tyre, me të vërtetë ekziston mundësia e disa surprizave të pakëndshme në komunat si Graçanica, Novobërda, Kllokoti dhe Mitrovica e Veriut. Duhet të jemi mesatarisht të kënaqur me rezultatet, sepse ka disa trende që nuk janë inkurajuese”, shtoi ai.

Gogiq po ashtu thekson se ka shumë pyetje që Lista Serbe duhet t'i përgjigjet në periudhën e ardhshme, përkatësisht nëse është e gatshme t'i kthehet jetës parlamentare dhe të bëjë koalicion me njërën nga partitë shqiptare.

“Sa i përket Listës Serbe, pyetja që nuk iu përgjigjën gjatë fushatës është se si do të kenë marrëdhëniet e tyre ndaj institucioneve të Kosovës. Ata i kishin të dhjetë mandatet dhe një ministër më parë dhe ai u largua nga ato institucione në një moment. Tani nuk e dimë nëse do t'i rikthehen jetës parlamentare apo do ta bojkotojnë atë dhe nëse do të jenë të gatshëm të bëjnë koalicion me partitë shqiptare, nëse do të delegojnë një ministër në qeveri, që është një mundësi dhe detyrim kushtetues, apo do të bojkotojnë. Ndoshta do të kenë një zgjidhje për formimin e shumicës së re parlamentare, për të lënë kurtin në opozitë. Të gjitha këto janë pyetje që duhet të marrin përgjigje në ditët në vijim, që të mund të themi se çfarë efekti do të ketë fitorja e Listës Serbe në këto zgjedhje”, ka theksuar Gogiq.

AKS si kusht

Analistët në rajon besojnë se stabiliteti si në Kosovë ashtu edhe në rajon do të varet nga formati i qeverisë së re.

Analisti politik nga Shkupi, Petar Arsovski, vlerëson për Kosovo online se rezultatet e zgjedhjeve të Kosovës nuk janë një surprizë e madhe, por se ato tregojnë gjithashtu se të gjitha kombinimet janë të mundshme në formimin e qeverisë së re. Ai është i bindur se detyrë kyçe për qeverinë e re do të jetë dialogu ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, si dhe formimi i Asociacionit të Komunave Serbe. Ai paralajmëron se tensionet e brendshme në Kosovë mund të reflektojnë në rajon.

Ai thotë se në këtë moment është e pamundur të përgjigjet në pyetjen se kush është fitues dhe kush humbës në zgjedhjet parlamentare në Kosovë.

"Rezultatet nuk janë një surprizë e madhe. Albin Kurti dhe Lëvizja Vetëvendosje ende prijnë me më shumë vota, por do të kenë probleme me formimin e qeverisë së re. Çështja është nëse partitë opozitare do t'i afrohen Kurtit apo do të mund të formojnë vetë qeverinë. Numrat tregojnë se të gjitha kombinimet janë të mundshme”, shpjegon Arsovski.

Një shqetësim tjetër, thekson Arsovski, është se sa do të ndërhyjë administrata amerikane në manovrat paszgjedhore.

“Pastaj parashikimet për Kurtin janë të këqija. Nëse kjo i lihet vetëm skenës së brendshme politike, atëherë parashikimet për mandatin e ri të Kurtit janë shumë më të mira”, vlerëson Arsovski.

Ai thekson edhe një dilemë të tretë - si do t'i përgjigjet Beogradi rezultateve të zgjedhjeve në Kosovë, por edhe çfarë do të jetë në agjendën e qeverisë së re.

“A do të jetë në agjendën e qeverisë së re Asociacioni i Komunave Serbe, plani për zgjidhjen e problemit të Kosovës do të jetë në agjendën e Kurtit apo të opozitës aktuale dhe a do të jetë ky kusht për formimin e qeverisë”, thekson Arsovski.

Ai beson se normalizimi i marrëdhënieve me Beogradin dhe formimi I Asociacionit të Komunave Serbe do të jetë kusht për formimin e çdo qeverie në Prishtinë.

"Unë mendoj se këto tensione do të vazhdojnë. Sidomos nëse Kurti mban qëndrimin e tij të prerë se nuk do ta diskutojë, dhe arrin të formojë qeveri. Por besoj se kjo agjendë e normalizimit të marrëdhënieve do të jetë kusht për çdo qeveri, e cila parashikoj se do të shkojë drejt, kushtimisht, jo normalizimit, por humbjes së lehtë për Kosovën”, saktësoi Arsovski.

I pyetur se çfarë marrëdhënie duhet të pritet në raport me Maqedoninë e Veriut, por edhe me vendet e tjera të rajonit, Arsovski beson se Prishtina do të jetë e pushtuar kryesisht nga dinamikat e brendshme politike në vitet e ardhshme.

“Nuk besoj se do të ndryshojë shumë, por sigurisht situata e paqëndrueshme politike, tensionet e vazhdueshme me Beogradin, situata e paqëndrueshme e brendshme politike nuk i përshtaten as Maqedonisë, as Shqipërisë, as Serbisë. Dhe mendoj se një periudhë e tillë po vjen”, përfundon Arsovski.

Shumë dilema, të gjithë të kënaqur

Analisti politik dhe redaktori në RTV Albania 1 Gert Selenica thotë për Kosovo online se si qeveria ashtu edhe opozita janë të kënaqur me rezultatet e zgjedhjeve dhe se formimi i qeverisë së re do të varet nëse opozita do të bashkohet dhe nëse Albin Kurti, siç paralajmëroi, do të marrë shumicën e nevojshme në bazë të votave nga diaspora.

“Vetëvendosje ka festuar fitoren e saj, po ashtu edhe opozita. PDK-ja është e kënaqur sepse dyfishoi votat e saj. Pra, ky proces disi i ka kënaqur të gjitha palët. Dilemat janë se çfarë do të ndodhë pas zgjedhjeve. Mbetet të shihet se si do të jetë qeveria e re. Ka shumë dilema, shumë pikëpyetje si për qeverinë ashtu edhe për parlamentin e ri”, thekson Selenica.

Ai shpjegon se rezultatet e zgjedhjeve tregojnë se Lëvizja Vetëvendosje është në rënie, por se kjo është e pritshme dhe se mund të klasifikohet si “kosto e qeverisjes”.

Megjithatë, ai nuk beson se kjo do të thotë se nuk do të jetë në gjendje të formojë një qeveri të re.

“Kjo ka ndodhur në Kosovë, ka ndodhur në rajon. A është e logjikshme që opozita të bashkohet dhe të formojë një qeveri të re, edhe pse partitë humbën në këto zgjedhje? Është e vështirë, por shifrat e japin këtë mundësi. Prandaj, me shumë interes priten votat nga diaspora, të cilat ende nuk janë numëruar. Ka pretendime nga Vetëvendosje se falë votave të diasporës do të thellojnë avantazhin e tyre”, theksoi Selenica.

Nga ana tjetër, kujton ai, opozita nuk ka dashur të hyjë në koalicione parazgjedhore, por kjo mundësi nuk duhet përjashtuar pasi rezultatet treguan se dyfishoi votat e saj.

“Është shumë e vështirë të parashikohet nëse do të kemi një qeveri Kurti 3, sepse secila parti duhet të tërhiqet nga disa pozicione të saj parazgjedhore. Ne e dimë që Kurti ka thënë para zgjedhjeve se do të ketë një qeveri të tretë, pa asnjë parti tjetër, përveç atyre të koalicionit të tij parazgjedhor. Në anën tjetër kemi LDK-në dhe PDK-në, të cilat po ashtu kanë pasur aspirata për të qeverisur në mënyrë të pavarur. Ata nuk bënë aleancë parazgjedhore sepse donin të testonin forcat e tyre. Kemi edhe Aleancën për Ardhmërinë e Kosovës, e cila ka arritur rezultate brenda pritshmërive, por ajo është më aktive kur bëhet fjalë për formimin e një koalicioni”, shpjegon Selenica.

Ai gjithashtu thekson se kombinimi paszgjedhor do të varet kryesisht nga marrëdhëniet me SHBA-në dhe se polemika e shkaktuar nga i dërguari special i presidentit amerikan për misionet, Riçard Grenell, duhet parë në këtë këndvështrim.

“Komisioneri special i SHBA-së Grenell ka përdorur vazhdimisht gjuhë të ashpër dhe jodiplomatike ndaj kryeministrit Kurti. Tërheq vëmendjen edhe deklarata e tij e fundit të premten, dy ditë para zgjedhjeve, se marrëdhëniet Kosovë-SHBA janë në pikën më të ulët, dhe kjo ngre shumë pikëpyetje për vazhdimësinë e qeverisë së Kurtit dhe qëndrimet që do të duhet të mbajë. Të mos harrojmë se Kosova ka një lloj borxhi historik ndaj SHBA-së, ndoshta si gjithë Ballkani, por Kosova në mënyrë më të theksuar. Këto deklarata mund të përcaktojnë edhe se si do të qeveriset Kosova pas zgjedhjeve, pavarësisht se kush e formon qeverinë”, paralajmëron Selenica.

Nga ana tjetër, ky analist nuk pret që Kurti të ndryshojë retorikën e mëparshme nëse fiton mandatin e tretë si kryeministër.

Ai thotë se nga partitë opozitare nuk duhet të pritet ndryshim në retorikë për dialogun me Beogradin nëse formojnë qeverinë e re.

“Për mendimin tim nuk pritet asnjë ndryshim në marrëdhëniet me fqinjët edhe nëse kemi koalicion qeveritar të partive opozitare. Nuk duhet harruar se asnjë parti politike gjatë fushatës zgjedhore nuk e ka përmendur rolin që do të luajë pas zgjedhjeve në dialogun me Serbinë. Prandaj, asnjë parti politike nuk e përfshiu çështjen e vazhdimit të marrëdhënieve me Serbinë në debatet parazgjedhore, as për një ditë të vetme të fushatës. Po flasim për një çështje shumë të ndjeshme për të cilën është shumë e interesuar edhe SHBA-ja dhe që pritet të ketë një ndikim të fortë. Këto janë arsyet pse them se priten pak ndryshime”, thekson Selenica.

I pyetur nëse ideja e bashkimit të Kosovës dhe Shqipërisë do të kthehet me qeverinë e re të Kosovës, ky analist thotë se kjo çështje është e vjetëruar dhe se të gjithë politikanët shqiptarë e shohin një “bashkim” të tillë ekskluzivisht në kuadër të Bashkimit Evropian.

“Nga ana tjetër, vendet e rajonit kanë shumë marrëveshje tregtare apo marrëdhënie tregtare pavarësisht kontradiktave politike apo qëndrimeve nacionaliste”, saktëson Selenica.

Ai po ashtu dyshon se kushdo që ta formojë qeverinë e re në Prishtinë, do të ketë ndryshim në marrëdhëniet me Tiranën zyrtare.

“Besoj se edhe atje do të ketë disa ndryshime. Besoj se mbledhjet e përbashkëta të dy qeverive në Shqipëri dhe Kosovë do të vazhdojnë, si dhe mbledhjet e përbashkëta të dy parlamenteve. Politika rajonale, përtej individëve, do të vazhdojë të jetë e fokusuar në integrimin evropian. Shembulli më i mirë është Mali i Zi, i cili me shumë gjasa do të jetë vendi i parë që do të hapë negociatat e anëtarësimit me BE deri në vitin 2026, i ndjekur nga Shqipëria dhe vendet e tjera”, përfundon analisti.

Fitorja e Pirros dhe pasojat

Bashkëpunëtori i Qendrës për Stabilitet Social, Srgjan Barac, beson se rezultatet paraprake të zgjedhjeve parlamentare në Kosovë tregojnë se Albin Kurti ka arritur një fitore të Pirros dhe se atë e pret një "gjimnastikë" paszgjedhore, ndërsa suksesi i Listës Serbe ka treguar se serbët mund të jenë të bashkuar dhe të kundërshtojnë në mënyrë politike të gjitha format e represionit.

"Kjo është një fitore e Pirros për Albin Kurtin, dhe definicioni i këtyre zgjedhjeve është se serbët janë të bashkuar. Epilogu i këtij rezultati zgjedhor është se Albin Kurti duhet të bëjë një lloj 'gjimnastike' zgjedhore dhe mbetet për t'u parë nëse do të ketë sukses," thekson Barac për Kosovo online.

Barac beson se Kurti do të përpiqet në çdo mënyrë që të arrijë shumicën për të formuar qeverinë.

“A do të ketë një manifestim paszgjedhor në formën e rrënimit të disa qendrave të votimit, a do të përpiqen ta bëjnë këtë me vota që vijnë nga jashtë, apo ndoshta Rashiq do ta largojë atë një vend nga serbët, edhe pse mendoj se shanset për këtë janë shumë të vogla. Por, kemi një politikan që kujdeset që çdo rregullim ligjor jo vetëm të lahet, por të shpërfillet plotësisht. Kjo është arsyeja pse unë nuk do të habitesha nëse ai do t'i drejtohej një qasjeje të tillë që do të ishte një shkelje absolute e të gjitha parimeve, rregullave dhe rregulloreve," beson Barac.

Ai dyshon se partitë opozitare, pavarësisht rezultateve, do të arrijnë të formojnë një qeveri të qëndrueshme, prandaj nuk e përjashton mundësinë e përsëritjes së zgjedhjeve.

“Është një konstruksion ligjor shumë i vështirë kur themi se kemi tre parti, plus minoritetet. Do të ishte shumë e komplikuar që ata të formonin një shumicë që do të ishte e qëndrueshme dhe e aftë për të krijuar një politikë që do të ishte solide dhe rezistente ndaj sfidave që sigurisht nuk janë të vogla në zonën e Kosovës dhe Metohisë, dhe këtu e kam fjalën në radhë të parë për problemet ekonomike, problemet e korrupsionit, krimit dhe pamundësinë e tyre për të gjetur rrugën në hapësirën dhe kohën e përmbysjeve gjeopolitike. Në një 'tenxhere' të tillë, mendoj se do të jetë e ndërlikuar edhe për ta. “E lë të hapur edhe mundësinë që mund të na duhet të shkojmë në zgjedhje të reja, që të mos kemi shumicë nga ky rezultat zgjedhor”, thekson Barac.

Ai thekson se kur bëhet fjalë për komunitetin serb, mesazhi kryesor është se serbët janë të bashkuar.

“Serbët që ia dolën të mbijetojnë përkundër të gjitha presioneve janë një mesazh i fortë, në radhë të parë për faktorin ndërkombëtar. Serbët e bashkuar rreth një ideje politike janë serbët që mund të bëjnë rezistencë”, vlerëson Barac.

Me këtë rezultat zgjedhor, serbët në Kosovë kanë një mënyrë politike për të luftuar jo vetëm për të drejtat e tyre, por edhe kundër sulmeve ligjore, ekonomike dhe fizike dhe dhunës psikologjike.

“Ky është një sukses i madh dhe mendoj se një politikë në të cilën jemi të mbledhur rreth një opsioni politik është një politikë në të cilën mund të bëjmë disi rezistencë dhe se në të njëjtën kohë është një mesazh shumë i qartë që bashkësia ndërkombëtare duhet ta kuptojë dhe duhet të mendojë se si të krijojë drejtime politike me popullatën serbe në Kosovë dhe Metohi dhe të krijojë politika konkrete që janë të mira për ta”, thekson Barac.

Për këtë arsye ai beson se edhe festimi i Albin Kurtit edhe fyerjet e drejtuara ndaj opozitës janë pasojë e faktit se Lista Serbe ka fituar numrin më të madh të votave.

“Ai është i mërzitur me këtë situatë politike sepse imperativi kryesor i politikës së Albin Kurtit ishte dëbimi i serbëve nga Kosova dhe Metohia dhe pengimi i rezistencës së popullatës serbe. Dhe kjo është ajo që ndodh kur ne jemi të përçarë," përfundon Barac.