Korkmaz: Turqia dëshiron marrëdhënie të mira me Serbinë, por Kosova gjithmonë do të jetë në gjendje të llogarisë në mbështetjen e Ankarasë

Turqia është një lojtar i rëndësishëm në Ballkanin Perëndimor dhe ka qenë që nga fillimi i krizës jugosllave. Roli i Ankarasë është shumë i rëndësishëm, aq më tepër që nuk dihet se kush do të jetë presidenti i ardhshëm i SHBA. Në rast se Trump fiton, lind pyetja se çfarë do të bëjë dhe cila do të jetë politika e tij ndaj Ballkanit Perëndimor, thotë Visne Korkmaz në një intervistë për Kosovo online, profesoreshë e marrëdhënieve ndërkombëtare dhe zëvendësdrejtoreshë e Qendrës për Siguri Mesdhetare (CEMES).

Korkmaz thekson se Kosova dhe Bosnja janë dy pikat në Ballkan ku mund të shihet më shumë ndikimi i drejtpërdrejtë turk.

"Sa i përket Kosovës, është një marrëdhënie unike. Turqia është një nga vendet e para që njohu pavarësinë e Kosovës. Ankaraja është e vetëdijshme për tensionin në Ballkanin Perëndimor kur bëhet fjalë për konfliktet etnike. Nuk duhet të harrojmë se jetojmë në kohë të tilla në atë luftë të ftohtë të Perëndimit, e kam fjalën për SHBA dhe BE dhe nga ana tjetër Rusinë, por edhe Kinën, ku nuk ka konfrontim të drejtpërdrejtë mes superfuqive, por përplasen përmes pikave të tjera fokale, siç është Ballkani Perëndimor”, thotë profesoresha.

Bashkëbiseduesja jonë tregon se Turqia ka marrëdhënie të mira me Serbinë, si dhe se Ankaraja ka në dispozicion “mjete perëndimore”, siç është anëtarësimi në NATO.

"Vërtetë, Turqia është ofruesi kryesor i sigurisë së Kosovës, jo vetëm përmes shitjes së armëve, por edhe përmes pjesëmarrjes dhe mbështetjes për KFOR-in. Ajo gjithashtu mund të luajë rolin e një tampon diplomatik midis Serbisë dhe Kosovës."

Kur bëhet fjalë për ngjarjet e fundit, ndalimin e dinarit, që e ka vënë Prishtinën nën kritikat e SHBA-së dhe BE-së, Korkmaz thekson se i kupton qëndrimet e Uashingtonit dhe Brukselit, të cilët nuk duan kriza të reja në rajon.

“Në njërën anë e kuptoj perspektivën e Qeverisë së Kosovës, e cila dëshiron të ushtrojë sovranitet në të gjithë territorin. Megjithatë, në rajonin e Ballkanit Perëndimor ka kujtime të gjalla të luftës, të ish-Jugosllavisë dhe luftërave civile, si dhe konflikteve të brendshme ndërmjet grupeve të ndryshme etnike. Pra, këto hapa mund të krijojnë një provokim ose të krijojnë një atmosferë për provokim dhe në këtë aspekt unë mund të kuptoj pikëpamjen e SHBA-së dhe perëndimore të gjërave, sepse ata nuk duan të shohin më shumë kriza. Lufta në Ukrainë ka nisur si e vogël, por ka vazhduar edhe sot, ka gati tre vjet që po vazhdon dhe askush nuk e di se çfarë na pret në fazën tjetër. Tani ne ende e dimë se Rusia nuk u mund, megjithëse në Perëndim ata kanë pikëpamje të ndryshme për situatën. Pra, askush nuk dëshiron të shohë konflikte të tjera ku Rusia ndërhyn, prandaj aktorët perëndimorë kanë pikëpamje të ndryshme për veprimet e Kosovës”, thotë ajo.

Ajo gjithashtu tregon se Kosova së fundmi ka blerë drone nga Turqia.

“Turqia është një nga furnizuesit kryesorë të Kosovës në aspektin e sigurisë, ofron ushtarë për KFOR-in, qeveria e Kosovës bleu drone nga Ankaraja, e cila mbështet sovranitetin dhe integritetin territorial të Kosovës, që është më e rëndësishme se armatimi. Kjo mbështetje është veçanërisht e rëndësishme sepse nuk e dimë se kush do të jetë presidenti i ardhshëm i SHBA-së, nuk e dimë nëse Trump fiton atë që do të bëjë dhe cila do të jetë politika e tij ndaj Ballkanit Perëndimor. Nuk bëhet fjalë vetëm për izolim, por edhe për tërheqje nga disa premtime sigurie. Kosova do të jetë gjithmonë aleate e ngushtë e Turqisë. Qëndrimi i Ankarasë do të jetë gjithmonë mbështetja e stabilitetit dhe sigurisë së Kosovës. Zgjidhja paqësore e konfliktit ndërmjet Kosovës dhe Serbisë është diçka që Turqia e mbështet”, thotë Korkmaz.

Kur bëhet fjalë për marrëdhëniet mes Serbisë dhe Turqisë, Korkmaz thekson se ato janë të mira.

"Armatosja e forcave të sigurisë së Kosovës nga Turqia nuk është e drejtuar kundër Serbisë. Ne kemi marrëdhënie të mira me Serbinë, e cila është një lojtar i rëndësishëm në rajon, veçanërisht kur bëhet fjalë për ekonominë dhe madje edhe sektorin e sigurisë. Turqia mund të jetë dhe është një ekuilibër i mirë në Ballkanin Perëndimor dhe gjithmonë do të përpiqet të ruajë paqen në rajon. Turqia është një fuqi rajonale dhe dëshiron të luajë në atë mënyrë. Dialogu ndërmjet Kosovës dhe Serbisë është diçka ku Turqia mund të luajë një rol aktiv."

Erdogan ka pasur një marrëdhënie më të ngushtë me Thaçin sesa tani me Kurtin, por marrëdhëniet personale nuk ndikojnë në bashkëpunimin mes Prishtinës dhe Ankarasë, sipas bashkëbisedueses sonë.

“Erdogan ka pasur marrëdhënie vëllazërore me Thaçin, por mendoj se lidhja personale nuk është vendimtare për marrëdhëniet shtetërore, Kosova dhe Bosnja janë dy pika të rëndësishme për Turqinë, bashkëpunimi ushtarak dhe ekonomik është i dukshëm dhe Turqia ka lidhje historike dhe kulturore me ato vende. Kemi shumë shqiptarë nga Kosova që jetojnë me ne dhe jemi të lidhur me njëri-tjetrin, ndaj kuptohemi mirë”, thotë ajo.

I pyetur se si e sheh fundin e dialogut ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit, ajo thekson se BE mund të luajë një rol më pozitiv dhe se anëtarësimi i vendeve nga Ballkani Perëndimor filloi të diskutohej më intensivisht vetëm pas fillimit të krizës ukrainase.

"Pozicioni i Turqisë është i qartë - stabilitet në rajon, që Kosova të jetë e pavarur dhe të sigurojë paqen afatgjatë përmes dialogut. Turqia dhe Serbia nuk pajtohen për çështjen e Kosovës, Beogradi ka pikëpamjen e tij, por në të njëjtën kohë ajo kujdeset të ketë marrëdhënie të mira me Ankaranë. Në çdo rast, Serbia duhet të marrë parasysh reagimin e Turqisë për çështjen e stabilitetit në Ballkanin Perëndimor”, thotë Korkmaz.