Sellakoviq: Trashëgimia kulturore në Kosovë është një nga pasuritë kulturore më të rrezikuara në botë

Ministri i Kulturës i Serbisë, Nikolla Sellakoviq, ka paralajmëruar sot se trashëgimia kulturore në Kosovë është ende, në shekullin e 21-të, një nga pasuritë kulturore më të rrezikuara në Evropë dhe në botë, duke theksuar se që nga viti 1999, më shumë se 150 kisha dhe manastire ortodokse janë rrënuar, shkatërruar dhe djegur në Kosovë.

Në Shkup, ku mori pjesë në takimin ministror të Platformës së Ballkanit Perëndimor për Arsim dhe Trajnim, Hulumtim, Inovacion dhe Kulturë, Sellakoviq theksoi se çështja e mbrojtjes nga shkatërrimi dhe përdhosja e qëllimshme është e rëndësishme.

“Edhe pse Serbia në mënyrë aktive po promovon mbrojtjen e trashëgimisë kulturore në nivel bilateral dhe përmes bashkëpunimit me organizatat ndërkombëtare, si UNESCO, Këshilli i Evropës, IKOM, IKOMOS, trashëgimia kulturore në Kosovë dhe Metohi është ende, në shekullin e 21-të, një nga pasuritë kulturore më të rrezikuara në Evropë dhe botë”, theksoi Sellakoviq.

Ai theksoi se bashkëpunimi në nivel ndërkombëtar dhe brenda organizatave ndërkombëtare nuk duhet të keqpërdoret për promovimin e pavarësisë së shpallur në mënyrë të njëanshme të Kosovës, ashtu siç nuk duhet të keqpërdoret Platforma e Ballkanit Perëndimor në aspektin e paragjykimit të statusit të Kosovës.

"Në interes të paqes dhe stabilitetit, duhet treguar respekti i duhur ndaj formateve të duhura të dialogut dhe marrëveshjeve të arritura më parë," vuri në dukje Sellakoviq.

Ministri kujtoi se që nga qershori i vitit 1999, në Kosovë janë rrënuar, shkatërruar dhe djegur më shumë se 150 kisha dhe manastire ortodokse, shumë prej të cilave janë ndërtuar në shekujt 13 dhe 14, si dhe 122 varreza serbe, ndërsa në mars të vitit 2004 në vetëm dy ditë u shkatërruan, u dogjën dhe u dëmtuan 34 kisha dhe manastire dhe u shkatërruan tre varreza.

“Duhet ta dini se disa nga xhevahiret ortodokse mesjetare të shkatërruara dhe të dëmtuara ishin në listën e trashëgimisë kulturore botërore të UNESCO-s. Më shumë se 10 ikona, art kishtar dhe objekte fetare u shkatërruan dhe u vodhën. U shkatërruan dhe u dëmtuan 5261 gurë varresh në 256 varreza ortodokse, ndërsa në më shumë se 50 varreza nuk ka asnjë monument të tërë”, ka numëruar Sellakoviq, ndërsa ka njoftuar Ministria e Kulturës.

Në të njëjtën kohë, ai ka deklaruar se në veri të Mitrovicës, ku jetojnë serbët, ka një varrezë myslimane ku nuk është dëmtuar asnjë gur varri, si dhe në varreza të tjera shqiptare dhe myslimane në komunitetet serbe në Kosovë.

Për çështjen e bashkëpunimit rajonal, mobilitetit të artistëve dhe profesionistëve në kulturë, ministri tha se liria e lëvizjes është vlerë universale dhe një nga të drejtat themelore të njeriut, e megjithatë në rajon ajo u mohohet pjesëtarëve të popullit serb në Kosova në mënyrën më drastike.

“Në atë kontekst do të përmend vetëm një shembull, për shkak të simbolikës së tij. Në maj të këtij viti u pengua shfaqja e shfaqjes “Libri i Milutinit” në produksionin e teatrit të Beogradit, teatri Zvezdara, duke i ndaluar ekipit teatror të udhëhequr nga aktori i njohur Nenad Jezdiq të kalojë vijën administrative drejt Kosovës dhe Metohisë. Për ironi, kjo shfaqje flet për vuajtjet e një njeriu të zakonshëm, i cili si atëherë, ashtu edhe tani, paguan çmimin e dhunës së njëanshme, fanatizmit dhe rishkrimit të historisë. Miliona njerëz në rajonin tonë e kanë ndier këtë problem prej shekujsh. Prandaj, sipas të gjitha gjasave, nuk është rastësi që Prishtina po e ndalon këtë performancë të veçantë”, theksoi ministri Sellakoviq.

Ai tha gjithashtu se Serbia është e gatshme dhe e hapur për një dialog konstruktiv dhe një përmirësim të vërtetë të mobilitetit të artistëve, duke e njohur krijimtarinë si një burim jashtëzakonisht të rëndësishëm për zhvillimin e përgjithshëm, por në të njëjtën kohë kërkon që së paku të krijohen kushte minimale për arritjen e këtij qëllimi - t'i jepet fund atmosferës së persekutimit dhe frikës në të cilën jetojnë serbët në Kosovë.