Naumoski: “Balancuesi” kontribuoi në rënien e cilësisë së administratës së Maqedonisë së Veriut

Siniša Naumoski
Burim: Kosovo Online

Analisti dhe përfaqësuesi i Bordit të Drejtorëve të Universitetit të Heidelberg në Shkup, Sinisha Naumoski, deklaroi për Kosovo online se “balancuesi” e rëndoi administratën në Maqedoninë e Veriut, duke theksuar se mbronte kryesisht punëtorët me cilësi më të ulët.

"Nëse më pyesni nga këndvështrimi i një sipërmarrësi, mendoj se ky model e rëndoi administratën pikërisht në kuadër të uljes së cilësisë. Këtu, nga logjika e biznesit dhe nga logjika universitare, shkencore, profesionale, askund nuk mund t'i ndash njerëzit sipas një lloj barazie kombëtare, fetare, gjinore, sepse ka një ndarje: cilësi dhe jocilësi, njohja e gjuhës - mosnjohja e gjuhës. Ky është interpretimi im”, tha Naumoski.

Naumoski thotë se heqja e “balancuesit” shoqërohet me një “polemikë politike”, por se nuk e pret aplikimin e tij prapaveprues.

Ai shtoi se “balancuesi” ka kontribuar në “rënien e vazhdueshme të cilësisë së administratës publike” në këtë vend.

“Pres që në të ardhmen të ketë përmirësime në atë kontekst, sepse nuk ka rëndësi se kush është nga nacionaliteti. Këtu jemi në Heidelberg, duke folur për ekipin e pedagogëve. Asnjëherë nuk kemi biseduar me pedagogë apo kolegë nga Gjermania, ja një shembull gjerman, a ka shqiptarë, turq, romë, maqedonas. Ju i keni kualifikimet, pra e meritoni pozicionin apo jo. Nga këndvështrimi im, të gjithë do të presim zgjidhjen e re të propozuar, e cila besoj se do të jetë shumë më e mirë se ajo e mëparshme”, tha Naumoski.

Si shembull, ai deklaroi se në vendet e tjera vendimet nuk merren në bazë të përkatësisë kombëtare apo fetare dhe përmendi rastin e Gjermanisë, ku njohuritë dhe aftësitë gjuhësore janë çelësi për të gjetur një vend pune në administratën shtetërore.

“Ndoshta ka, duhet të ketë dhe besoj se do të gjendet një zgjidhje më e mirë”, theksoi Naumoski.

Sipas tij, termi "balancues" përdoret për të mbrojtur punëtorët e cilësisë më të ulët, përfshirë edhe maqedonasit.

“Ai që për mendimin tim është i cilësisë më të ulët është i mbrojtur, madje edhe ne maqedonasit si grup etnik kemi bërë disa futje të palogjikshme në grupet tjera etnike vetëm për ta marrë atë vend dhe të ngjashme”, thekson ky analist.

Ai shton se heqja e “balancuesit” është një mundësi për të hapur një tjetër temë, propozimin për kalimin e tepricës nga administrata publike në sektorin ekonomik.

“Në Maqedoni edhe si shtet edhe si ekonomi kemi një paradoks të çuditshëm. Nga njëra anë, nëse pyet dhomat e tregtisë dhe fabrikat në zonat teknike industriale me të cilat komunikoj vazhdimisht, çdo periudhë ka mungesë dhe ulje të numrit të punëtorëve seriozë të kualifikuar. Nga ana tjetër, themi se administrata është shumë e madhe dhe se në administratë ka anëtarë me kualifikim të tillë, këtë apo atë që ndoshta duhet të përmirësojnë. Ka vetëm një zgjidhje. Le të gjejmë një model urë sesi të transferohen punëtorët nga administrata publike përmes një zgjidhjeje specifike ligjore dhe që të gjithë të marrin dyfishin e pagës në kompani apo në sektorin real. Sektori real duhet të marrë burime nga administrata publike”, thekson Naumoski.

Ai është i vetëdijshëm se modeli që ai propozon mund të duket si një utopi për disa, por kujton gjithashtu se shumë kompani kanë interes për këtë lloj të menduari.

“Tani lind pyetja: a është produktive administrata publike? Nëse pyesni ekonomitë e zhvilluara, produktiviteti i administratës publike në një nivel më të lartë në Gjermani është rreth katër deri në pesë herë më i lartë se produktiviteti në vendin tonë. Ndoshta edhe ajo çështje duhet të hapet dhe të merret ndonjë zgjidhje ligjore që ata pjesëtarë të administratës publike të cilët nuk janë produktivë apo që nuk kanë obligime për punë, përveç që marrin pagë, të drejtohen në sektorin real”, specifikon Naumoski.

Në sektorin privat është e qartë se nëse nuk punon, nuk paguhesh, ndërsa në administratën publike zbatohen rregulla të tjera tradicionale.

“Duhet ta përfundojmë si koncept, sepse nuk mund të përdorësh tetë orë, sepse truri i njeriut është aktiv për tetë orë, që është saktësisht gjashtë. Nga ora gjashtë nuk mendon më se do të jesh produktiv, qoftë në atë pozicion apo në pozicionin tjetër në administratë. Ne thjesht regjistrohemi për të punuar, po flas në përgjithësi, dhe pjesën tjetër të kohës e kalojmë duke investuar në bizneset tona. Mendoj se duhet ta ndajmë. Nëse duam një shtet të suksesshëm, duhet të gjejmë një mënyrë për ta shndërruar administratën në një sektor privat, jo për të hequr atë që nuk është produktive, sepse nuk është etike. Nga ana tjetër, sektori privat vazhdimisht thërret për nevojën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Dhe fuqia punëtore në përgjithësi për të përmbushur qëllimet e biznesit të tyre”, përfundon Naumoski.