Jovanović: Poziv na rušenje crkve u Prištini crtanje mete svim objektima SPC na Kosovu

Asistent na Katedri za istoriju Filozofskog fakulteta u Severnoj Mitrovici Luka Jovanović upozorava da se nedavnim izjavama o rušenju pravoslavne crkve u Prištini šalje jasna poruka da su objekti Srpske pravoslavne crkve „legitimna meta“ za uništavanje i skrnavljenje.

„Apsolutno se šalje poruka da su objekti SPC legitimni ciljevi za uništavanje i skrnavljenje. Mogli smo videti da je sam Hram Hrista Spasa u Prištini proteklih godina stalno bio na udaru skrnavljenja. Čak je jedna pevačica u njemu snimala jedan degutantni spot što samo po sebi predstavlja jedan atak na objekte SPC“, izjavio je Jovanović za Kosovo onlajn.

Naglašava da je slanje ovakvih poruka „jasno crtanje meta“ nad spomenicima, kako ističe ne samo srpske, već i svetske kulturne baštine na Kosovu.

„Daju legitimitet da ono što nije uništeno i 1999. i 2004. ukoliko ne postane čisto albansko i ako se oko njega ne stvori ta priča među samim Albancima da je albanski objekat, sa albanskom istorijom, prošlošću, da je on legitimna meta koja treba biti izbrisana sa teritorije na kojoj je oduvek bila“, precizira Jovanović komentarišući nedavnu tvrdnju istoričara i pisca Jusufa Budžovija i Envera Redžaja da je crkvu Hrista Spasitelja u Prištini trebalo srušiti odmah nakon rata.

Objašnjava da je to posledica višedecenijske retorike uperene protiv srpske kulturne baštine u koju su uključeni istoričari i javni radnici na Kosovu.

„Teži se anuliranju njihovog srpskog etničkog i pravoslavnog, odnosno hrišćansko-verskog karaktera. Imamo taj zvaničan narativ da se zapravo sakralni objekti koji predstavljaju okosnicu kulturnog nasleđa Kosova i Metohije prvo proglase kao nesrpski, odnosno izmisli im se neki drugi karakter. Oni su se trudili da svakoj pravoslavnoj, hrišćanskoj, srpskoj zadužbini - crkvi prikače prvo jedan antički, kvazi paganski karakter, a zatim da ih prikažu kao svetinje katoličkih Albanaca. A, kada shvate da to nema istorijskog utemeljenja, pozivaju na njihovo apsolutno rušenje i uklanjanje“, objašnjava Jovanović.

Podseća da u takvoj situaciji, bez ozbira što je crkva Hrista Spasa u Prištini novijeg datuma, i ona podleže narativu koji važi za mnogo starije pravoslavne verske objekte na Kosovu.

„Ako uzmemo primer Bogorodice Ljeviške dolazimo do toga da su na njenom primeru utvrdili da je građena na temeljima antičkog hrama, da pripada antičkog kulturi Dardanaca ili Ilira. Na primeru Dečana možemo videti da oni konstantno prave narativ da je on predstavljao katoličku svetinju, albanaca katolika u Srednjem veku“, precizira Jovanović.

Ističe da je ništa manje opasna retorika da tokom Srednjeg veka Srba nije ni bilo na Kosovu.

„Meni je zaparala uši ta izjava jednog od gostiju da Srba na prostoru Kosova i Metohije u Srednjem veku nije ni bilo. Postavljam samo jedno pitanje. Nađite istorijski izvor iz Srednjeg veka koji tvrdi da je bilo Albanaca na prostoru Kosova i Metohije“, zaključuje ovaj istoričar.