Gogiq: Është e vështirë të arrihet një marrëveshje për institucionet serbe derisa Prishtina po udhëheq një politikë populiste

Politologu Ognjen Gogiq vlerësoi se mbyllja e institucioneve serbe në Kosovë është pjesë e politikës populiste të Prishtinës, prandaj është shumë e vështirë të arrihet një marrëveshje për mbijetesën e tyre në këtë moment, dhe se shansi është që ato të "njihen" për sistemin e Kosovës.

"E gjithë kjo tani është shumë e vështirë sepse Prishtina këmbëngul t'i mbyllë ato. Por në fakt mund të jetë një mënyrë për t'i mbrojtur ato në sistemin e Kosovës, për t'i njohur ato si të ligjshme në një farë mënyre, siç njihet Universiteti i Mitrovicës, madje edhe shkollat ​​dhe institucionet shëndetësore. Ato njihen në mënyrë delikate nga disa struktura qeveritare në Kosovë dhe kjo i mbron ato. Tani, në këtë situatë kur Kosova udhëheq një politikë populiste të mbylljes së institucioneve serbe në një mënyrë teatrale, me polici që as nuk është e nevojshme, është shumë e vështirë të arrihet një marrëveshje për këtë", tha Gogiq për Kosovo online.

Ai sheh një mundësi në licencim, por beson se procesi është tepër vonë.

"Kur bëhet fjalë për institucionet e Serbisë në Kosovë, kryesisht humbasin mundësi për të licencuar ndoshta disa kompani publike në kohë më paqësore, për të njohur përgjithësisht disa institucione serbe që veprojnë përmes rendit ligjor të Kosovës. Kjo mund të bëhej dhe në disa situata u bë. Për shembull, Posta në Graçanicë kishte një licencë. Kjo mund të ishte bërë kur serbët ishin në institucionet në veri të Kosovës dhe në përgjithësi kur qeveria qendrore në Prishtina ishte më e hapur ndaj iniciativave të tilla", thekson Gogiq.

Ai beson se pyetja kryesore do të jetë se me cilat institucione është e mundur të arrihet një marrëveshje.

“Kur bëhet fjalë për të gjitha institucionet e Serbisë që ende veprojnë në Kosovë ose janë mbyllur së fundmi, ato që janë në pozicionin më të mirë janë ndoshta kompanitë e shërbimeve publike sepse janë të vetmet në ato zona”, beson ky politolog.

Si shembull, ai jep Ndërmarrjen Publike të Shërbimeve në Shtërpcë, e cila mbijetoi sepse ishte në interes edhe të shqiptarëve.

"Kur pati një dialog për dinarin, për transaksionet e pagesave, një nga propozimet ishte licencimi i Bankës së Kursimeve. Kjo u propozua nga pala serbe si zgjidhje, por pala e Kosovës nuk dëgjoi, edhe pse edhe shqiptarët u prekën prej saj. Pra, një kompromis është i mundur, por shumë selektiv. Kur Kosova ka interes t'i lejojë këto institucione të vazhdojnë të punojnë, ata do të bëjnë një lloj lëshimi, qoftë duke lëshuar licenca ose duke i futur ato në kuadrin ligjor të Kosovës. Kur nuk ka interes për to - ata nuk do të lejojnë punën e tyre", është i bindur Gogiq.

Ai shpjegon se në praktikë kjo do të thoshte që këto institucione do të njiheshin ligjërisht ose si pjesë institucionale e sistemit të Kosovës ose si kompani private që operojnë me licencë.

"Në varësi të statusit, ndoshta do të ndryshonte nga kompania në kompani, por kjo do të thoshte se biznesi i saj është i ligjshëm sipas kuadrit ligjor të Kosovës", tha Gogiq.

Ai liston dy mundësi që disa nga shërbimet të vazhdojnë punën e tyre.

Duke përdorur shembullin e Ujësijellësit, punëtorët mund të punësoheshin ose brenda sistemit të Kosovës ose, në një opsion tjetër, në një kompani private që do të fitonte statusin e një ofruesi shërbimesh pas marrjes së licencës.

"Sistemi serb është përgjithësisht i padukshëm për Kosovën. Institucionet serbe nuk ekzistojnë për Kosovën, rendi ligjor i Kosovës nuk i njeh ato. Ajo që ndodh në praktikë është se disa nga ato kompani, madje edhe Trepça, kanë edhe struktura administrative serbe", shpjegon Gogiq.