Krstiq: Mund të arrihet një marrëveshje në lidhje me BKS, por zbatimi është i vështirë sepse Prishtina po e pengon

Millan Krstiq, asistent profesor në Fakultetin e Shkencave Politike, konsideron se ka hapësirë për kompromis sa i përket formimit të Bashkësisë së Komunave Serbe, si dhe që parimet nga viti 2015 të zbatohen me ndryshimet në Kushtetutën e Kosovës ose me një interpretim më të gjerë të dispozitave të caktuara. Ai po ashtu thekson se është më e lehtë të arrihet një marrëveshje se sa të zbatohet, sepse për këtë duhet të ketë vullnetin e Prishtinës që të themelojë BKS-në.

Me rastin e mesazhit nga Brukseli se u propozua një model i balancuar për formimin e BKS-së, Krstiq ka thënë për Kosovo online se çfarë përmban draft-statuti i Bashkësisë në këtë moment mund të merret me mend vetëm nga deklaratat që kemi pasur rastin t'i dëgjojmë ditët e kaluara nga zyrtarët e Beogradit dhe Prishtinës.

“Presidenti Vuçiq tha se draft-statuti përmban numrin më të madh të gjërave për të cilat është rënë dakord më parë. Nëse kjo do të thotë se ka diçka që nuk përmban, mbetet për t'u parë. Ndoshta do të thuhej se gjithçka është e përmbajtur. Është gjithashtu e mundshme që, në anën tjetër, nëse bëhet fjalë për një qasje të balancuar, siç thekson BE, nëse përfshihet gjithçka që kërkon Beogradi, do të thotë se Prishtina e konsideron të pabalancuar”, thotë Krstiq.

Ai kujton se kur është fjala për Prishtinën, ajo kërkon që gjithçka që miratohet të jetë në përputhje me vendimin e Gjykatës Kushtetuese të Kosovës, e cila i shpalli jokushtetuese disa dispozita, përkatësisht disa aspekte të marrëveshjes së vitit 2015.

“Sigurisht që ka vend për kompromis. Ka hapësirë ​​që dispozitat e vitit 2015 të zbatohen me amendamente në Kushtetutën e Kosovës ose me një interpretim më të gjerë të dispozitave të caktuara. A do të përmbajë ky statut, një propozim, si të zgjidhen këto probleme, pra kjo përplasje pikëpamjesh, besoj se është. Besoj se nuk do të ketë devijime nga parimet bazë. Prandaj, ajo që dikur propozoi Albin Kurti, e cila në fakt ishte një devijim nga baza e marrëveshjes në 2013 dhe 2015, dyshoj se mund të jetë pjesë e marrëveshjes duke u bazuar në gjithçka që Beogradi e ka deklaruar qartë si qëndrim që do, dmth nuk do ta pranojë dhe atë që bashkësia ndërkombëtare ka theksuar se duhet zbatuar”, thekson Krstiq.

Kur bëhet fjalë për përmendjen e modeleve evropiane që mund të aplikohen në BKS, Krstiq thekson se ekzistojnë shembuj të ndryshëm të autonomisë territoriale që funksionojnë në Evropë, por që secila prej tyre u zbatua në kontekste dhe rrethana të ndryshme si Tiroli i Jugut, Ishujt Åland ose rajone të caktuara në Spanjë.

“Bashkësia e komunave serbe në fakt duhet të përfaqësojë unifikimin e kompetencave tashmë ekzistuese që kanë serbët përmes vetëqeverisjes lokale, plus shtimin e elementeve të caktuara të vetëqeverisjes. Dhe, sigurisht, më e rëndësishmja është lidhja e gjithë kësaj për Beogradin, pra për funksionimin e institucioneve të Republikës së Serbisë. Sa gjëra do të shtohen, nëse këto gjëra do të jenë të zbatueshme dhe si do të zbatohet financimi në praktikë, mbetet për t'u parë. Në këtë drejtim, ky është një kontekst i jashtëzakonshëm, por, për fat të keq, nuk mendoj se ndonjë propozim që miratohet tani mund të arrijë nivelin e një vetëqeverisjeje më të madhe që ekziston, të themi, në rastet e përmendura, dhe që mendoj se do të ishte e nevojshme për mbijetesën e komunitetit serb në Kosovë. Por nuk më duket se ndonjë propozim do të shkojë në atë drejtim”, thotë bashkëbiseduesi ynë.

I pyetur nëse fakti që palët nuk e refuzuan propozimin e BE-së në lidhje me BKS është një shenjë e mirë se negociatat e mëtejshme janë të mundshme, apo nëse bëhet fjalë për një presion të madh me të cilin përballen Beogradi dhe Prishtina, kështu që tani ata vetëm po tregojnë së paku një vullnet të mirë dhe së paku në këtë fazë nuk po e cenojnë vazhdimin e dialogut, Krstiq beson se të dy janë në punë.

“Besoj se do të bëhet një hap përpara, siç është bërë në Bruksel dhe në Ohër, sa i përket bisedimeve formale dhe ecurisë së dialogut. Nga ana tjetër, kur është fjala për zbatimin, besoj se do të ketë ende pengesa dhe se në radhë të parë do të bëhet nga Prishtina, siç ka bërë deri më tani. Por tani, për shkak të Banjskës, edhe Beogradi është nën presion për të bërë lëshime. Kështu që ndoshta është më e lehtë për të arritur një marrëveshje, por që të ndodhë zbatimi i saj, Prishtina duhet patjetër të vendosë se dëshiron të formojë një BKS. Nuk mendoj se kjo do të ndodhë së shpejti. Ndoshta do të ketë një përparim, do të fillojë procesi i formimit dhe pastaj do të ngecim për një ose dy muaj përsëri në diçka të ngjashme”, përfundon Krstiq.