Letër e hapur drejtuar OJQ-ve nga Kosova: Bëjmë thirrje për një hetim dhe vlerësim të pavarur të ligjshmërisë së dëbimit të serbëve

Organizatat e shoqërisë civile, të cilat veprojnë në komunitetin serb në Kosovë, trajtuan veprimet e fundit të Ministrisë së Punëve të Brendshme të Kosovës, e cila kreu një seri dëbimesh të qytetarëve të kombësisë serbe të Kosovës me qëndrim të përhershëm në Kosovë, dhe bënë thirrje për një hetim dhe vlerësim të pavarur të ligjshmërisë së atij akti.

Një letër e hapur e dhjetëra organizatave joqeveritare u publikua sot në Facebook dhe iu drejtua Institucionit të Avokatit të Popullit të Kosovës, Zyrës së Këshillit të Evropës në Kosovë, Zyrës së BE-së në Prishtinë, Zyrës së Komisionerit të Lartë të Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut (OHCHR), Komisionerit të Lartë të OSBE për Pakicat Kombëtare, UNMIK, si dhe organizatës për mbrojtjen e të drejtave të njeriut (Mbrojtësit e të Drejtave Civile).

"Organizatat e shoqërisë civile që veprojnë në komunitetin serb në Kosovë ju drejtohen me shqetësim të thellë për veprimet e fundit të Ministrisë së Punëve të Brendshme të Kosovës, e cila kreu një seri dëbimesh të qytetarëve të kombësisë serbe të Kosovës me qëndrim të përhershëm në Kosovë. Në të gjitha rastet, këta janë persona që kanë shtetësi të dyfishtë, d.m.th. përveç asaj të Kosovës, ata kanë edhe shtetësinë e Republikës së Serbisë, e cila lejohet nga Kushtetuta dhe ligji në Kosovë. Sipas informacionit në dispozicion të publikut, Ministria po e justifikon vendimin e saj duke zbatuar nenin 24 të Ligjit për Shtetësinë të vitit 2014, i cili mundëson heqjen e shtetësisë së atyre që, pa leje paraprake nga Kosova, kryejnë shërbim në strukturat e huaja të sigurisë", thuhet në njoftim.

Shtohet se në këtë drejtim, OJQ-të shprehin "shqetësime serioze për mënyrën se si u zbatua kjo dispozitë".

"Asnjë nga personat e prekur nuk ishte më parë zyrtarisht i privuar nga shtetësia e Kosovës. Edhe pse janë qytetarë të Kosovës, dëbimi i tyre pa vendim gjykate është shkelje e drejtpërdrejtë e Kushtetutës dhe konventave ndërkombëtare që garantojnë të drejtën për një gjykim të drejtë (Neni 6 i Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut) dhe ndalojnë dëbimin e qytetarëve të vet (Neni 3 i Protokollit 4 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut). Përveç humbjes së paligjshme të shtetësisë, personave të përmendur iu ndalua hyrja në Kosovë për një periudhë të gjatë kohore pa një gjykim dhe vendim përfundimtar gjyqësor, gjë që shkel të drejtën e lirisë së lëvizjes, gjë që është në kundërshtim me Nenin 2 të Protokollit 4 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Procedurat u kryen pa një mjet efektiv ligjor me efekt pezullues, gjë që është në kundërshtim me të drejtat e garantuara nga nenet 6 dhe 13 të Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut", thuhet në letër.

Përmenden edhe dispozita të tjera të sakta të kontestuara, dhe midis tyre është fakti se "zbatimi i ligjit pasoi menjëherë pas një incidenti politik-sigurie, i cili gjithashtu krijon përshtypjen e një zbatimi politikisht të motivuar dhe selektiv të ligjit, pa një vlerësim individual të secilit rast".

"Dëbimi ka pasoja të rënda për familjet dhe komunitetin e këtyre personave, gjë që shkel të drejtën për jetë familjare dhe private, të garantuar nga Neni 8 i Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Ne po i bashkëngjitim kësaj letre një memorandum ligjor që përmban fragmente nga konventat ndërkombëtare për mbrojtjen e të drejtave të njeriut që janë pjesë e arritjeve ligjore të Kosovës, si dhe Kushtetuta e Kosovës", thuhet në letër.

Përfaqësuesit e OJQ-ve kërkojnë "fillimin e një hetimi dhe vlerësimi të pavarur të ligjshmërisë së deportimeve, shqyrtimin e shkeljeve të mundshme të të drejtave të njeriut të qytetarëve të prekur dhe rekomandime për institucionet kompetente me qëllim ndalimin e kësaj praktike dhe parandalimin e rasteve të ngjashme në të ardhmen".

"Ne besojmë se institucionet dhe organizatat të cilave po u drejtohemi kanë një rol kyç në mbrojtjen e sundimit të ligjit dhe të drejtave të njeriut në Kosovë, veçanërisht në kontekstin e politizimit dhe heqjes së të drejtave të garantuara kushtetuese të komuniteteve jo-shumicë", përfundon deklarata.

Letra e hapur u nënshkrua nga organizatat Të Drejtat e Grave, OJQ-ja AKTIV, Qendra për Studime Afirmative Sociale - CASA, Iniciativa e Re Sociale - NSI, Instituti për Zhvillim Ekonomik Territorial - InTER, Qendra për Përfaqësimin e Kulturës Demokratike - ACDC, Qendra për Paqe dhe Tolerancë - CPT, Avenija, Komunikimi për Zhvillim Social - CSD, Qendra për Iniciativa Sociale - CSI, Graçanica online, Grupi i Mjekësisë Mjedisore - EMEG, HERC, Forumi për Zhvillim dhe Bashkëpunim Multietnik - FDMC, Qendra Humane Mitrovica dhe Qendra për Zhvillimin e Komuniteteve Lokale Mitrovica - CRLS.