Vulliq: Papa Françesku e dinte se sa të rrezikuara ishin të drejtat njerëzore dhe fetare të serbëve në Kosovë dhe sa shumë kishin vuajtur kishat serbe

Milosh Vulliq, doktorant në Fakultetin e Shkencave Politike në Beograd dhe në Universitetin Papnor Gregoriana në Vatikan, tha për Kosovo online se Papa Françesku, i cili ndërroi jetë dje, ishte një njeri shumë i informuar dhe e dinte sa shumë kishat dhe manastiret serbe kishin pësuar gjatë pogromeve të vitit 2004, si dhe në çfarë kushtesh kanë jetuar besimtarët ortodoksë të kombësisë serbe në Kosovë gjatë gjithë këtyre viteve, dhe sa shumë janë rrezikuar të drejtat e tyre njerëzore dhe fetare.

"Qëndrimi i Papës Françesku ndaj Kosovës u formua kryesisht mbi bazën e marrëdhënies së tij me Kishën Ortodokse Serbe. Nga ajo anë, Papa ishte i paepur dhe dëshironte që deri në fund ta respektonte Kishën Ortodokse Serbe, besimtarët e saj, por edhe shtetin serb dhe qytetarët e tij", tha Vulliq.

Sipas tij, qëndrimi i Selisë së Shenjtë ndaj Kosovës, nga fillimi i pontifikatit të Papës Françesku, që nga viti 2013 e deri në fundin e tij, nuk ka ndryshuar, dhe Vatikani e ka formuar qëndrimin e tij për Kosovën si për një entitet specifik "sepse bëhet fjalë për territorin e një shteti sovran".

"Ky qëndrim është formuar nga dy këndvështrime. Së pari, nga ai ekumenik, i bazuar në marrëdhënien ndërmjet Selisë së Shenjtë dhe Kishës Ortodokse Serbe, e cila që nga zgjedhja e Papës Françesku, por edhe më herët, që nga zgjedhja e Patriarkut Irinej te ne, ka qenë vetëm në ngritje. Kjo shihet më së miri në rastin tjetër, shumë të rëndësishëm për shtetin tonë, dhe ai është kanonizimi i kryepeshkopit të Zagrebit gjatë Luftës së Dytë Botërore, Alojzije Stepinac, të cilin Papa në fakt e ndaloi. Pra, kur është fjala për Kosovën, Papa para së gjithash e kishte parasysh Kishën Ortodokse Serbe dhe trashëgiminë kulturore dhe historike të popullit serb dhe të besimtarëve ortodoksë në Kosovë. Ai ishte i informuar për situatën lidhur me trashëgiminë tonë kulturore dhe historike, si nga ana e përfaqësuesve tanë kishtarë, ashtu edhe nga zyrtarët tanë shtetërorë", përfundoi bashkëbiseduesi ynë.

Një këndvështrim tjetër, siç thekson ai, buron nga fakti se Selia e Shenjtë nuk është vetëm Kisha Katolike, por një shtet i njohur ndërkombëtarisht dhe se Vatikani si shtet i përmbahet normave dhe postulateve të tij diplomatike, dhe një nga ato norma është se Selia e Shenjtë nuk njeh shtete të vetëshpallura që nuk janë anëtarë të Kombeve të Bashkuara apo organizatave të tjera të larta ndërkombëtare.

Ai kujton se hapja e të ashtuquajturit Misioni Special i Kosovës në Selinë e Shenjtë ishte paralajmëruar me pompozitet përmes mediave kosovare dhe se madje flitej për vendosjen e një forme të marrëdhënieve diplomatike, gjë që nuk është e vërtetë sepse vetë natyra e misioneve speciale në të drejtën ndërkombëtare nuk do të thotë se vendosen ndonjë marrëdhënie diplomatike.

“Aq më tepër që këtu kemi të bëjmë me dy subjekte që nuk janë të barabarta, pra kemi një subjekt shtetëror nga njëra anë dhe një subjekt joshtetëror në anën tjetër, pra një subjekt që ky subjekt i parë nuk e njeh si shtet. Pra ky mision i veçantë është në radhë të parë i karakterit dialogues dhe nuk është misioni i vetëm i Selisë së Shenjtë, ka edhe të tjerë. Vatikani dëshiron dialog me Prishtinën, pasi dialogon me shumë subjekte të tjera joshtetërore, organizata humanitare, por nuk flitet për vendosje të marrëdhënieve diplomatike, edhe pse Prishtina po lobon që Vatikani ta njohë Kosovën si shtet të pavarur. Të gjitha ato vizita që ndodhën - dhe vizita e Hashim Thaçit dhe Aljbin Kurtit e Vjosa Osmanit kishte vetëm një qëllim, dhe ai është të bindin Papën dhe Selinë e Shenjtë që ta njohin Kosovën si shtet të pavarur. Sigurisht që nuk ka ndodhur dhe jam i sigurt se nuk do të ndodhë”, thotë Vulliq.

Nga këndvështrimi i Vatikanit, thotë ai, këto vizita ishin të natyrës joformale dhe u shoqëruan me mungesën e aktit protokollar të zakonshëm për vizitat e shtetarëve dhe për to nuk shkruheshin në gazetat e tyre zyrtare, që është praktikë e Vatikanit.

“E gjithë kjo është shumë larg asaj që do të dëshironte Prishtina, që është që Vatikani ta njohë Kosovën si shtet të pavarur. Do të shohim se çfarë do të ndodhë në të ardhmen, por mendimi im modest është se Vatikani nuk do të ndryshojë qëndrim për arsye ekumenike dhe diplomatike. Ajo që është e rëndësishme për vendin tonë është se Vatikani na ndihmoi shumë me qëndrimin e tij. Vatikani është një vend i vogël, por është vendi që ka ndoshta fuqinë e butë më të madhe në botë. Shumë vende më të vogla, si dhe ato më të mëdha, në fakt shikojnë pikëpamjet e Vatikanit për marrëdhëniet ndërkombëtare, kështu që jam i bindur se shumë vende më të vogla që mund të kishin planifikuar të njihnin një Kosovë të pavarur nuk e bënë këtë pikërisht për shkak të Vatikanit”, thekson Vulliq.