Jaka: Forcimi i bashkëpunimit ekonomik dhe tregtar mes Serbisë dhe Shqipërisë është rruga më korrekte drejt BE

Shqipëria dhe Serbia kanë hyrë në një fazë konstruktive dhe e kuptojnë racionalisht se forcimi i bashkëpunimit ekonomik dhe tregtar është hapi më korrekt, me përfitim të ndërsjellë, në rrugën drejt integrimit evropian, thotë për Kosova Onilne Nikolin Jaka, kryetar i Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë në Tiranë.

“Sa i përket nivelit të shkëmbimit tregtar me Serbinë, duke marrë parasysh zbatimin e Open Balkans, në dy-tre vitet e fundit shkëmbimi tregtar ka mbajtur një trend pozitiv. Mjafton të mbështetemi në statistikat e Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural të Shqipërisë, në vitin 2022, nëpërmjet iniciativave dhe uljes së taksave dhe barrierave administrative, Shqipëria arriti një rritje prej 25 për qind të vlerës së tregtisë në bujqësi me vendet e Ballkani i Hapur, Serbin dhe Maqedonin e Veriut. “Eksporti i produkteve bujqësore nga Shqipëria në Serbi është rritur për 58,2 për qind në vlerë dhe 13,6 për qind në sasi”, tha Jaka. 

Sipas të dhënave të Entit të Statistikave të Shqipërisë (INSTAT), në vitin 2022, eksportet shqiptare drejt Serbisë arritën vlerën e 13.5 miliardë lekëve (rreth 125 milionë euro), ndërsa importet arritën në 33 miliardë lekë.

Për periudhën janar-maj 2023, sipas të dhënave të Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave, vlera e eksporteve nga Serbia arriti në 10 miliardë lekë, ndërsa eksportet në 5.2 miliardë lekë. 

Kur bëhet fjalë për Ballkanin e Hapur, Nikolin Jaka shton se ka qenë gjithmonë pjesë e procesit të Berlinit, duke theksuar se gjatë asaj periudhe, në kuadër të nismës, ka pasur veprime konkrete në drejtim të mobilizimit të kapitalit privat për investime, nga biznesi shqiptar, por nga ana tjetër, ka pasur veprime konkrete të ndërmarra nga të tre qeveritë për lehtësimin e procedurave dhe kontrolleve në pikat kufitare për të mbështetur tregtinë dhe investimet e ndërsjella. 

“Në kuadër të procesit të liberalizimit të tregtisë, janë ndërmarrë hapa konkretë për përmirësimin e saj, së pari në lidhje me barrierat doganore. Sipas marrëveshjes me Serbinë dhe Maqedoninë e Veriut, në kuadër të procesit të liberalizimit të tregtisë, agjencitë shtetërore, konkretisht Agjencia për Kontrollin e Ushqimit të vendeve përkatëse, kryejnë të gjitha inspektimet në fabrikat tona dhe nuk kërkohen certifikata të dyfishta fitosanitare. Është bërë dhe vazhdon të lehtësohet, nëse kompanitë në këto vende respektojnë standardet dhe kriteret teknike. Forcimi i këtij bashkëpunimi krijon një klimë edhe më pozitive në perspektivën e integrimit në BE, duke çuar në konkretizimin e disa masave si: harmonizimi i procedurave laboratorike për të mundësuar njohjen reciproke të çertifikatave të cilësisë për të gjitha llojet e produkteve; Funksionimi 24 orë në shtatë ditë në javë në pikat kufitare, dogana dhe lehtësim të mëtejshëm të procedurave. Bizneset e dy vendeve tona presin të shohin ngritjen e një “One stop shop” në të gjitha pikat kufitare dhe në të gjitha vendet e rajonit dhe unifikimin e procedurave për dhënien e lejeve të punës ndërmjet vendeve të këtij rajoni”, ka vlersuar Jaka. 

Sipas Jakës, Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë së Tiranës (DHTI) vlerëson pozitivisht nivelin e bashkëpunimit ekonomik dhe tregtar mes dy vendeve, pasi vlerëson çdo iniciativë tjetër që i shërben Zonës Ekonomike Rajonale të Ballkanit Perëndimor. Ai beson se vetëm brenda kësaj zone ekonomike krijohen mundësi për investitorët potencialë në rajon. 

"Angazhimi në një zonë ekonomike rajonale përfshin të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, dërgon një mesazh të fortë për investitorët se Ballkani Perëndimor është një treg me 20 milionë konsumatorë me një potencial të madh investimi të pashfrytëzuar. Kjo do të tërheqë më shumë investime të huaja direkte dhe do të çojë në ekonomi. Rritja dhe krijimi i vendeve të punës. Për BE-në, një zonë e tillë do të hapë gjithashtu mundësi të reja për kompanitë e BE-së dhe të Ballkanit Perëndimor duke krijuar një zinxhir vlerash në rajon. Kjo do të sigurojë, para së gjithash, integrimin brenda rajonit dhe në të njëjtën kohë, duke e afruar rajonin me BE-në”, përfundoi Jaka.