Pashiq: Tribunali i Hagës i përmbushi pjesërisht pritjet, shumë krime në Kosovë mbeten të pahetuara

Dragan Pašić
Burim: Kosovo Online

Ish-prokurori ushtarak dhe avokati Dragan Pashiq ka vlerësuar se Dhomat e Specializuara të Kosovës me seli në Hagë i kanë përmbushur pjesërisht pritjet, por se shumë krime nuk janë hetuar. Ai thekson se ndaj Hashim Thaçit dhe tre oficerëve të lartë të ish-UÇK-së po zhvillohen procedurat më komplekse për krime lufte të kryera jo vetëm në Kosovë, por edhe në territorin e Shqipërisë.

“Këtë vit pres që të përfundojë gjykimi në vazhdim, në të cilin akuzohen Hashim Thaçi dhe individë të tjerë. Pres gjithashtu që të fillojnë gjykimet e tjera, bazuar në përvojën e kaluar, sepse gjykimet e shkallës së parë zgjasin afërsisht një vit deri në një vit e gjysmë. E vërteta është se ky proces kundër Hashim Thaçit dhe tre bashkëpunëtorëve të tij, të cilët luajtën rol aktiv në të ashtuquajturën UÇK, është më kompleksi, sepse këto janë krime jo vetëm në territorin e Kosovës, por edhe në veri të Shqipërisë”, thekson Pashiq.

Ai kujton se aktualisht janë duke u zhvilluar procedura ndaj 15 personave të akuzuar për krime kundër njerëzimit, krime lufte dhe vepra të tjera të parapara me ligjet e Kosovës.

“Numri ndoshta do të jetë më i madh, por ajo që është evidente edhe tani është se Prokuroria e Specializuar po kryen hetime të plota, duke zbardhur krimet më të rënda. E gjithë kjo nuk do të kishte ndodhur nëse nuk do të ishte për Dik Marti, një politikan dhe avokat i famshëm zviceran, i cili në vitin 2010 përpiloi një raport mbi trajtimin çnjerëzor të civilëve dhe trafikimin e organeve njerëzore, që rezultoi në miratimin e një raporti të tillë nga Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës dhe institucionet e tjera”, thotë Pashiq.

Duke komentuar aktakuzat e prokurorit dhe numrin e personave të akuzuar për krime lufte, Pashiq beson se numri duhet të ishte shumë më i madh.

“Pavarësisht se liderët e të ashtuquajturës UÇK janë ndjekur penalisht, sigurisht që ka një numër të madh të krimeve për të cilat vendi ynë dhe opinioni është në dijeni”, thekson ky ekspert.

Aty saktësohet se në Dhomat e Specializuara po zhvillohen edhe procedime për “pengim të drejtësisë”, ku përfshihet ndikimi ndaj hetuesve dhe personave të tjerë që kryejnë hetimin, si dhe frikësimi i dëshmitarëve.

“Dhe atje është një gjykatë shumë efikase, kështu që tashmë ka disa persona që janë dënuar përfundimisht për kanosje të dëshmitarëve dhe disa e kanë përsëritur këtë vepër penale, përfshirë Hashim Thaçin, ndaj të cilit po zhvillohet procedura për pengim të drejtësisë. Epo, Dhomat e Specializuara dhe Prokuroria e Specializuar e Kosovës kanë treguar veprim efikas”, tha Pashiq.

Në dhjetor, kujton ai, tre të akuzuar për këtë vepër penale arritën një marrëveshje me Prokurorinë për pranimin e fajësisë.

"Kështu që kemi aktgjykime përfundimtare lidhur me këto vepra penale," precizon Pashiq.

Ai vlerëson se, gjatë procesit deri tani, Dhoma e Specializuar pjesërisht ka përmbushur pritjet.

Ky përfundim nxirret duke analizuar aktgjykimin përfundimtar në rastin e Salih Mustafës, gjyqi i të cilit filloi më 15 shtator 2021 dhe përfundoi në fund të vitit të kaluar.

"Vendimi i shkallës së parë ishte 26 vite burg, ndërsa në procesin e ankesës dënimi u ul në 15 vite. Ky është deri tani i vetmi vendim përfundimtar. Lartësia e këtij dënimi, 15 vite, është dëshmi që ky gjykatë, përkatësisht Dhomat e Specializuara, nuk i kanë përmbushur plotësisht pritjet, pasi bëhet fjalë për krimet më të rënda. Salih Mustafa u dënua për privim të kundërligjshëm të lirisë, torturë dhe vrasje. Dhe ky është një dënim relativisht i butë," pretendon Pashiq.

Duke komentuar pretendimin e ministres së Drejtësisë së Kosovës Haxhiu se është e paprecedentë që Gjykata Speciale nuk i përgjigjet asnjë institucioni në Kosovë, dhe se është e nevojshme të krijohet një mekanizëm ndërkombëtar apo vendor që do të monitorojë të drejtat e të akuzuarve, paragjykimet e gjykatës dhe rrethanat tjera, Pashiq thotë se kjo është një deklaratë politike që nuk ka bazë ligjore.

“Dhomat e Specializuara të Kosovës dhe Prokuroria e Specializuar e Kosovës janë vetëm formalisht pjesë e sistemit juridik të Kosovës. Megjithatë, institucionet e Kosovës nuk kanë autoritet mbi këto institucione ligjore dhe as nuk i financojnë ato. Ato financohen nga Bashkimi Evropian, ose më saktë nga vendet e Bashkimit Evropian. Pra, nuk mund të ketë mbikëqyrje, udhëzim dhe kontroll nga asnjë organ i të ashtuquajturës Kosovë, përfshirë Kuvendin e Kosovës”, shpjegon Pashiq.