Gjuriq: Kosova dhe Metohia është tokë e shenjtë për serbët, njohja është një goditje e rëndë për marrëdhëniet serbo-izraelite

Ambasadori serb në SHBA, Marko Gjuriq, në një intervistë për Jerusalem Post ka theksuar se Kosova është djepi i shtetësisë, shpirtëror, kulturës dhe identitetit të Serbisë dhe se njohja e pavarësisë së shpallur në mënyrë të njëanshme e Izraelit ishte një goditje e rëndë për marrëdhëniet serbo-izraelite.

“Njohja e të ashtuquajturës Kosovë nga qeveria izraelite ishte, pa asnjë dyshim, goditja më e rëndësishme për marrëdhëniet serbo-izraelite në 75 vitet e fundit”, tha Gjuriq.

Ai theksoi se Kosova është tokë e shenjtë për serbët, jo vetëm 13 për qind e territorit sovran, por djep i shtetësisë, shpirtëror, kulturës dhe identitetit të Serbisë.

Ai rikujton se Kosova është e njohur si pjesë e Serbisë nga Kombet e Bashkuara dhe 110 shtete të botës, ku gjithsej 79.8 për qind e popullsisë e mbështesin qëndrimin e Serbisë për statusin e Kosovës.

“Në tre vitet e fundit, 27 shtete e kanë revokuar apo ngrirë njohjen e Kosovës, për të lehtësuar zgjidhjen përmes dialogut. Izraeli ishte i vetmi njohësi i ri. Marrëdhëniet dypalëshe pësuan një goditje të rëndë. Por, marrëdhëniet mes serbëve dhe hebrenjve janë aq të forta dhe të bazuara, saqë me krenari mund të them se ne po vazhdojmë t'i zhvillojmë marrëdhëniet tona në shumë sfera dhe jam i bindur se këtë do ta bëjmë me një ritëm edhe më të madh”, theksoi Gjuriq.

Ambasadori theksoi se Serbia e sheh Izraelin si një nga miqtë e saj të ngushtë.

I pyetur se si ndikoi personalisht sulmi i Hamasit ndaj Izraelit më 7 tetor, Gjuriq tha se sulmi i tmerrshëm ndaj Izraelit dhe popullit hebre që ndodhi në festën e Simhat Torah ka implikime globale.

"Tani, më shumë se kurrë, bota duhet të jetë e bashkuar në ndalimin e çdo forme dhune, kudo," tha ai.

Ai thekson se sulmi ndaj Izraelit është gjithashtu një çështje shumë personale për familjen e tij.

“Kam shumë të afërm dhe miq të dashur në Izrael”. Atë ditë, terroristët rrëmbyen kushëririn tim Alon Ohel, një djalë i ri 23-vjeçar, një shtetas i dyfishtë izraelito-serb me të cilin ndaj të njëjtin stërgjysh hebre nga Novi Sadi, Serbi, nga ana e nënës sime. Që atëherë, së bashku me gjithë familjen dhe njerëzit e mirë që janë të gatshëm të ndihmojnë, duke përfshirë qeverinë e Serbisë dhe Izraelit, ne kemi punuar vazhdimisht në përpjekje për ta rikthyer atë. Alon është një pianist i ri i talentuar me talent të madh dhe shpirt të pastër, i njohur gjerësisht për ndihmën e të tjerëve. Sipas dëshmitarëve, ai po përpiqej të ndihmonte miqtë në një festival muzikor, duke rrezikuar jetën gjatë sulmit. Ai është gjithashtu një burrë i guximshëm dhe ne besojmë se po bën të njëjtën gjë tani - duke ndihmuar të tjerët, kudo që është. Na mungon shumë dhe duam që ai të kthehet menjëherë”, ka nënvizuar Gjuriq.

Në përgjigje të deklaratës se marrëdhëniet ndërmjet hebrenjve dhe serbëve shkojnë më shumë se 1000 vjet, dhe ndoshta edhe më gjatë, dhe pyetjes nëse ai do të thoshte se në një farë mënyre historia e tij dhe e kushëririt të tij izraelit simbolizon se si janë marrëdhëniet hebreje-serbe. të ndërlidhura, Gjuriq vuri në dukje se stërgjyshi i Alon-it, Zeev Ashkenazi, rrjedh nga Novi Sadi, Serbi, dhe ishte aktiv si anëtar i Hashomer Hatzair dhe organizatave të tjera hebraike.

“Si i ri i udhëhequr nga idealet sioniste, ai u largua nga Novi Sadi për në Tokën e Shenjtë në mars të vitit 1941. Pjesa tjetër e familjes, përfshirë edhe gjyshen Mira Schönbeger, mbeti. Kjo ndodhi vetëm një muaj para pushtimit të Jugosllavisë nga Gjermania naziste. Ai erdhi në Tokën e Shenjtë dhe mori pjesë në formimin e shtetit të Izraelit në mesin e mijëra njerëzve të ardhur nga Serbia”, shpjegoi ai.

Gjuriq vuri në dukje se Serbia ishte një qendër e madhe e lëvizjes sioniste, duke kujtuar se familja e Theodore Herzl-it vinte nga Zemuni dhe se Zemuni ishte gjithashtu vendlindja e rabinit Judah Ben Shlomo Hai Alkalaj, i cili sot njihet si pararendësi i lëvizjes moderne sioniste.

Ai gjithashtu thekson një fakt më pak të njohur - se Mbretëria e Serbisë ishte vendi i parë në botë që mbështeti dhe njohu zyrtarisht Deklaratën e Balfourit në 1917, duke mbështetur kështu idenë e formimit të Izraelit më shumë se 100 vjet më parë.

“Për më tepër, nën udhëheqjen e kryeministrit të parë dhe presidentit tonë aktual, Aleksandar Vuçiq, Serbia ishte vendi i parë evropian që miratoi një ligj për kthimin e pronave të pakërkuara dhe të patrashëgimshme hebreje të konfiskuara gjatë Holokaustit, Ligjin për pronën e patrashëgimtare të Holokaustit. Vlen gjithashtu të theksohet se serbët kanë 139 përfitues të çmimit 'Të drejtët ndër kombet', që i bën ata njerëzit më të përfaqësuar në rajonin ku pushtimi nazist gjerman dhe ustash kroat kryen krime të pabesueshme. Të dy serbët dhe hebrenjtë u trajtuan si nënnjerëzorë dhe u shfarosën së bashku në qindra mijëra kampe famëkeqe përqendrimi naziste dhe ustashësh si Jasenovac. Ata luftuan krah për krah edhe në disa lëvizje antifashiste në zonën tonë. Gjatë historisë, historia hebraike dhe ajo serbe kanë qenë të ndërlidhura, por gjithashtu besoj fuqishëm se ne kemi shumë gjëra të mira që mund dhe duhet t'i arrijmë së bashku në të ardhmen”, theksoi Gjuriq.

I pyetur se si e sheh Serbia masakrën e Hamasit dhe planin izraelit për të shkatërruar organizatën terroriste, Gjuriq kujtoi se zyrtarët më të lartë serbë e dënuan pa mëdyshje sulmin terrorist të Hamasit.

Kjo, nënvizon ai, është çështje parimore për Serbinë.

“Por të mos harrojmë se për serbët, populli hebre përfaqëson një popull miqësor, madje vëllazëror. Përveç kësaj, Hamasi është i njohur në Serbi për dërgimin e 'vullnetarëve' terroristë kundër serbëve gjatë luftërave jugosllave të viteve 1990”, theksoi ambasadori serb.

Ai tha se Serbia e vëzhgon me shumë shqetësim rritjen e formave të ndryshme të revizionizmit historik dhe antisemitizmit, duke shtuar se Serbia është e ndryshme nga shumë kombe evropiane në atë se antisemitizmi jo vetëm që është shumë i rrallë, por shfaqet ekskluzivisht si sjellje e keqe e individëve.

“Nuk ka asnjë paragjykim kulturor kundër hebrenjve në Serbi. Ne te kunderten. Nëse mund të përgjithësojmë, hebrenjtë shihen me respekt dhe shihen si vëllezër e motra në vuajtje”, nënvizoi Gjuriq.

Në përgjigje të deklaratës se Serbia kufizohet me dy vende me shumicë myslimane në Ballkan - Shqipërinë dhe Bosnjën, dhe pyetjes nëse Serbia përballet me kërcënimin e ekstremizmit islamik dhe terrorizmit, Gjuriq tha se Serbia tashmë ka vuajtur shumë nga format e ndryshme të ekstremizmit, duke përfshirë ekstremizmi islamik.

Ai deklaroi se Serbia është shtëpia e një komuniteti të vogël por të përhapur mysliman, i cili është i integruar mirë në shoqëri dhe trajtohet në mënyrë të barabartë.

"Ka fuqi rajonale dhe akterë keqdashës që vazhdimisht po përpiqen të ushqejnë fondamentalizmin islamik." Jemi në rrezik të vazhdueshëm sepse burimet e tyre duken të pafundme dhe angazhimi i tyre është konstant. Disa nga fqinjët tanë, megjithatë, nuk e kanë situatën plotësisht nën kontroll dhe ne po shohim një rrëshqitje drejt ekstremizmit në shumë komunitete. Disa kryeqytete rajonale janë transformuar fjalë për fjalë përtej njohjes, me dhjetëra mijëra banorë të rinj nga Lindja e Mesme, shumë prej tyre misionarë dhe ekstremistë ideologjikë ose fetarë. Pasojat e kësaj do të ndihen në dekadat e ardhshme”, paralajmëroi Gjuriq.

Në përgjigje të deklaratës se ka një diasporë të madhe hebreje në të gjithë botën dhe se Izraeli bën përpjekje të mëdha për të ushqyer lidhje të forta me popullin e tij, dhe pyetjes nëse ai mendon se Serbia, e cila gjithashtu ka diasporën e saj të konsiderueshme, mund të mësojë diçka. nga modelja izraelite, Gjuriq tha se në Serbi ekziston një shprehje “vetëm harmonia e shpëton serbin”.

“Megjithatë, ne jemi një nga kombet më të ndryshme dhe heterogjene në tokë. Ne duhet të mësojmë shpejt se si të ruajmë identitetin tonë në kohë dhe hapësirë ​​dhe të zotërojmë aftësi të tilla si lobimi, mobilizimi dhe organizimi i komuniteteve tona të shumta në mbarë botën. Për shembull, në SHBA ka 137 kisha serbe dhe më shumë se një milion serbë/amerikanë. Nëse duam të mbijetojmë dhe të lulëzojmë, duhet të mësojmë nga më të mirët. Dhe hebrenjtë janë më të mirët kur bëhet fjalë për trajtimin e shumë prej këtyre sfidave. Shteti hebre gjithashtu ka arritur rezultate mbresëlënëse në këtë fushë dhe sigurisht që ne mund të përfitojmë shumë nga shkëmbimi”, tha ai.

I pyetur nëse mendon se Serbia trajtohej drejt nga mediat perëndimore, ai deklaroi se gjatë viteve 1990 dhe dekadave në vijim, imazhi publik i Serbisë u dëmtua nga një fushatë e organizuar kundër popullit dhe vendit serb.

“Një dekadë më parë, më në fund filluam të ndryshojmë paradigmën dhe ta kthejmë narrativën e vjetër në Serbi si një histori e re suksesi, Serbinë si një partner të përgjegjshëm dhe të besueshëm dhe Serbinë si një motor të qëndrueshëm politik dhe ekonomik që e çon përpara gjithë rajonin. Nën drejtimin e presidentit Aleksandar Vuçiq, e gjithë ekonomia e vendit tonë ka ndryshuar, ne kemi mbajtur rritjen ekonomike në rritje dhe kemi ulur borxhin publik dhe shkallën e papunësisë, ndërsa vetëm Serbia ka tërhequr 65 për qind të investimeve të huaja direkte në të gjithë rajonin. Rezultatet dhe arritjet tona flasin vetë, ato janë instrumentet dhe mjetet më të mira që mund t'i përdorim ndonjëherë në përfaqësimin dhe promovimin e Serbisë në arenën ndërkombëtare”, nënvizoi ai.

I pyetur për rrugën evropiane të Serbisë dhe progresin e saj, si dhe nëse BE-ja po e vonon procesin, Gjuriq theksoi se anëtarësimi në BE është angazhim strategjik i Serbisë dhe se ajo mbetet plotësisht e përkushtuar ndaj procesit të integrimit evropian duke vazhduar zbatimin e agjendës së reformave në përputhje me orientimin e saj europian dhe interesat kombëtare.

"Serbia ka bërë përparim të rëndësishëm në rrugën e saj të reformave, veçanërisht në fushat e ekonomisë dhe sundimit të ligjit, siç thuhet në raportet vjetore të Komisionit Evropian." Fatkeqësisht, mendoj se asnjë nga vendet kandidate për anëtarësim në BE nuk janë të kënaqur me dinamikën aktuale të anëtarësimit në BE, veçanërisht duke pasur parasysh faktin se vitet e fundit jemi dëshmitarë të fenomenit të 'lodhjes nga zgjerimi'. Megjithatë, ne mbetemi me shpresë se vendet anëtare të BE-së do t'i njohin përpjekjet dhe rezultatet e Serbisë dhe se deri në fund të vitit do të marrim "dritën jeshile" për hapjen e Kluster 3, për të cilin vendi ynë është plotësisht i përgatitur", shpjegoi ai.

I pyetur se kur Serbia do ta zhvendosë ambasadën e saj në Jeruzalem, ai tha se dëshira e Beogradit për ta zhvendosur ambasadën në Jeruzalem, fatkeqësisht, u pezullua kur Izraeli e njohu Kosovën.

“Megjithatë, ne vazhduam dhe hapëm një zyrë tregtare në Jerusalem në vitin 2021, duke riafirmuar angazhimin tonë për të ndërtuar një marrëdhënie më të fortë ekonomike dhe biznesi me Izraelin”, shtoi ai.

I pyetur për atmosferën aktuale dhe protestat në Serbi, Gjuriq theksoi se vendi u godit nga tragjedi të paprecedentë në dy ditë radhazi në maj.

“Ajo që nisi si protesta kundër dhunës si një shprehje demokratike e pikëllimit të njerëzve dhe tronditjes nga vrasjet masive, u kthye shpejt në lojëra politike nga parti të caktuara opozitare dhe abuzimi i tyre i emocioneve të njerëzve për qëllime politike”. Kërkesës së parë formale të opozitës për zgjedhje, qeveria jonë iu përgjigj duke pranuar kërkesën për zgjedhje të parakohshme, duke treguar kështu përkushtimin e saj ndaj parimeve demokratike dhe përgjegjësisë ndaj popullit. “Jam i bindur se legjitimiteti i lidershipit aktual shtetëror në zgjedhjet e ardhshme do të forcohet me shprehjen e ringjallur të vullnetit dhe besimit të popullit në politikën e vendosur nga Presidenti ynë Vuçiq, e cila u zhvillua, monitorua dhe zbatohet nga qeveria jonë. vuri në dukje ai.

I pyetur se cili është qëndrimi i tij ndaj Teheranit, Gjuriq tha se Serbia shpesh e ka theksuar rëndësinë e zgjidhjes së çështjes bërthamore iraniane përmes dialogut dhe diplomacisë paqësore, ndërsa në të njëjtën kohë ka ndarë shqetësimet e bashkësisë ndërkombëtare në lidhje me përhapjen e armëve bërthamore.

"Si një kandidate për anëtarësim në BE, Serbia kërkon të harmonizojë politikën e saj të jashtme me pikëpamjet e BE-së, veçanërisht duke dënuar aktivitetet e urryera të Hamasit dhe duke etiketuar Hezbollahun në tërësi një organizatë terroriste." “Serbia dhe Irani kanë shumë dallime në kulturë, fe dhe përvoja historike, por ne vlerësojmë respektin e Teheranit për sovranitetin territorial dhe integritetin e Serbisë, si dhe qëndrimin e tij për shpalljen e njëanshme të pavarësisë së Kosovës”, përfundoi ambasadori Gjuriq.