Vuletiq: Brukseli është i vetëdijshëm për strategjinë e Prishtinës - t'i vërë serbët nga Kosova përballë një fakti të kryer

Brukseli, si negociator kryesor, është i vetëdijshëm për vështirësitë në dialog, por edhe për strategjinë e Prishtinës për t'i sjellë serbët në Kosovë në një fakt të kryer, vlerëson për Kosovo online profesori në Fakultetin Filozofik në Beograd dhe sociologu Vladimir Vuletiq.

“Negociatat janë bërë më të vështira pas lëvizjeve të njëanshme të Prishtinës. Të gjithë pjesëmarrësit në bisedime e dinë këtë. Siç e dinë të gjithë se negociatat janë të nevojshme. Me fjalë të tjera, Prishtina beson se ato mund të mos jenë të nevojshme nëse do të kenë sukses në atë që pa dyshim synojnë, që është t'i vendosin serbët që jetojnë në Kosovë dhe Metohi para një fakti të kryer që nënkupton 'ose përkuluni ose hiqeni'. Atëherë thjesht, vetëm pyetje teknike mbeten për ta. Por kjo është diçka për të cilën edhe Bashkimi Evropian është i vetëdijshëm, se mund të shkaktojë lloje të ndryshme problemesh. Dhe sigurisht, të gjithë janë të vetëdijshëm se zgjidhje të tilla nuk e zgjidhin problemin, por vetëm mbulojnë prushin dhe zjarrin që digjet me hi”, thekson Vuletiq.

Duke komentuar ngecjet në negociata, si dhe pohimin e të dërguarit të posaçëm për dialogun ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, Miroslav Lajçak, se “shumë pyetje politike mbeten pa përgjigje”, Vuletiq thotë se disa prej tyre janë lëvizje të njëanshme të Prishtinës, veçanërisht heqja e dinarit.

Ai thekson se nga pikëpamja e Prishtinës, duket mjaft logjike që nëse Kosova de facto është e pavarur, atëherë shtetet tashmë i kanë të gjitha pergorativat dhe pyetja teknike është se si do ta zbatojnë dhe përdorin monedhën e përbashkët.

“Prishtina i sheh gjërat kështu. Për Brukselin, si ndërmjetës dhe negociator, është e qartë se ka çështje politike, sepse në anën tjetër kanë Beogradin, i cili e sheh gjithçka krejtësisht ndryshe ose e kundërta. Prandaj, edhe çështjet politike duhet të zgjidhen për të arritur një marrëveshje. Për Prishtinën, çështja tani është vetëm në nivel teknik. Të them të vërtetën, për Beogradin është vetëm çështje e nivelit teknik se si të zgjidhen disa probleme në kuadër të asaj që është Serbia, por Brukseli e sheh atë si një përpjekje për të arritur një marrëveshje politike për atë që përfshin Marrëveshja e Ohrit”, thotë Vuletiq.

Ai thekson se çështja kryesore politike për të cilën duhet të bien dakord Beogradi dhe Prishtina është zgjidhja përfundimtare.

"Është në fakt një çështje kyçe politike dhe të gjitha të tjerat burojnë prej saj. Por dallimi mes çështjeve politike dhe teknike është se çështjet teknike janë diçka që duhet të rregullohet me vendime që tashmë janë marrë, për të cilat të gjithë kanë rënë dakord. Por është e qartë se ende nuk ka vendime të tilla”, thekson Vuletiq.

I pyetur se si mund të vazhdojë negociatat Beogradi zyrtar pas një sërë lëvizjesh të njëanshme të Prishtinës, Vuletiq thotë se është një “pozicion shumë i vështirë” sepse e kupton se vetëm me zhvillim ekonomik mund të luftojë për Kosovën, por edhe për të drejtat e serbëve.

“Beogradi është në një pozicion shumë të pavarur. Për një arsye specifike. Prishtina, pra mbi të gjitha Kurti, e shohin të gjithën si çështjen e vetme ekskluzive për ta, është pavarësia e Kosovës. Të gjitha çështjet e tjera që kanë të bëjnë me zhvillimin ekonomik të Kosovës, pozita politike të cilën ata e dinë se nuk mund të përkeqësohet dukshëm. Të gjitha këto pyetje janë në planin e dytë dhe të tretë për ta. Beogradi, nga ana tjetër, duhet të kujdeset për shumë gjëra të tjera që kanë të bëjnë kryesisht me zhvillimin ekonomik të Serbisë, sepse është e qartë se pa një Serbi të fortë ekonomikisht nuk mund të luftosh për Kosovën dhe as për të drejtat e serbëve në rajon. Është po aq e rëndësishme, nëse jo edhe më e rëndësishme, që Beogradi të arrijë stabilitetin ekonomik dhe përparimin sepse është një parakusht. Ne nuk kemi burime të tjera për luftë politike përveç asaj që krijojmë vetë”, thekson Vuletiq.

Ai vlerëson se për qeverinë e Prishtinës dhe për Albin Kurtin çështjet ekonomike nuk janë të një rëndësie thelbësore dhe se Beogradi po ashtu po përballet me një situatë gjeostrategjike.

“Në anën tjetër, Kosova, d.m.th. Kurti, me të vërtetë ka një burim tjetër, kështu që çështja ekonomike nuk është thelbësore për të dhe prandaj është përparësi e tij. Beogradi i ka këto kufizime, të cilat duhet të kenë parasysh edhe situatën gjeostrategjike. Vetë fakti që Rusia nuk është vetëm në luftë, por se është armike e BE-së, se Kina është një mysafir ngurrues këtu. Disa nga aleatët tanë natyrorë që mbështesin respektimin e parimeve të OKB-së dhe Rezolutës 1244 janë të përjashtuar efektivisht nga ky proces dhe ne në fakt po luftojmë për vetveten, gjë që nuk është aspak e lehtë”, përfundon Vuletiq.