Kujt do t'i përshtateshin zgjedhjeve e reja në të njëjtën kohë me ato lokale?

Dy ditë para seancës konstituive të Kuvendit, nuk dihet nëse Lëvizja Vetëvendosje, si partia që fitoi më së shumti mandate në zgjedhjet e 9 shkurtit, ka siguruar 61 vota për zgjedhjen e kryetarit të Kuvendit dhe formimin e qeverisë së re. Parashikohen skenarë të ndryshëm dhe njëri prej tyre është që partia e Albin Kurtit të luajë në kartën e zgjedhjeve të reja që do të mbaheshin njëkohësisht me ato lokale. Edhe pse në atë rast qeveria “Kurti 2” do të merrte edhe disa muaj mandat teknik, ai bonus nuk do të sillte një ndryshim të rëndësishëm në rend pas daljes së re të qytetarëve në votime, sipas analistëve.

Shkruan: Dushica Radeka Gjorgjeviq

Dje, Albin Kurti dje i është shmangur përgjigjes në pyetjen e një gazetari nëse ka siguruar vota të mjaftueshme për formimin e kabinetit të ri.

Afatet ligjore për formimin e qeverisë do të fillojnë të ecin vetëm me zgjedhjen e kryetarit të Kuvendit dhe nuk është përcaktuar afati në të cilin duhet të propozohet kryetari i Kuvendit. Për shkak të këtyre “vrimave” në procedurë, të gjitha opsionet janë të hapura, përfshirë edhe shtyrjen e kompletimit të institucioneve deri në momentin kur shpallen zgjedhjet lokale.

Sipas Arton Demhasajt nga Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës, Vetëvendosja qëllimisht po e zvarrit procesin e formimit të institucioneve të reja, me qëllim që në vjeshtë të mbahen zgjedhjet e jashtëzakonshme parlamentare, krahas atyre lokale.

Ka mundësi që Albin Kurti të ketë nxitur të menduarit në këtë drejtim kur pas verifikimit të rezultateve të zgjedhjeve parlamentare ka publikuar një hartë të komunave të Kosovës me të dhëna se cila parti ka fituar sipas komunave dhe ka thënë: “Një hartë që duhet të na shërbejë edhe në përgatitjet për zgjedhjet lokale të vjeshtës”.

Pyetja është, megjithatë, kush do të përfitonte më shumë nga zgjedhjet e reja të kombinuara me ato lokale - Vetëvendosje apo opozita?

Analisti politik Nexhmedin Spahiu thotë se një skenar i tillë nuk i shkonte askujt.

“Pjesa më e madhe e deputetëve që janë zgjedhur në këto zgjedhje nuk janë të garantuar se do të zgjidhen nëse ka zgjedhje të reja dhe njerëzit në radhë të parë mbrojnë interesat e tyre personale, pastaj interesat partiake dhe vetëm pastaj interesat kombëtare”, tha Spahiu për Kosovo online.

Ai thekson se ka shumë pak mundësi që Aljbin Kurti të mos formojë qeveri tani dhe vlerëson se nuk është në interesin e Vetëvendosjes që të mos formohet Qeveria tani dhe të shpallen zgjedhjet e reja në të njëjtën kohë me ato lokale, sepse nuk do të merrnin më shumë vota se sa fituan më 9 shkurt.

Dhe koordinatori i programit të Fondacionit BFPE për Shoqëri të Përgjegjshme Stefan Vladisavljev vlerëson për Kosovo online se do të kishte një rrezik potencial që qeveria në mandatin teknik të udhëhequr nga Vetëvendosje të arrijë një rezultat më të keq në zgjedhjet e reja.

Siç thotë ai, pyetja është se sa do të mundësonte në një periudhë relativisht të shkurtër mandati teknik i qeverisë së Aljbin Kurtit korrigjimin e atyre gjërave që konsiderohen mangësi për të cilat Vetëvendosje nuk arriti rezultatin që pati në zgjedhjet e 9 shkurtit 2021.

Në përgjithësi, është e pritshme, thotë ai, që status quo-ja të mbetet edhe pas zgjedhjeve të reja.

“Partitë që nuk ishin në pushtet dhe as që patën mundësi të vinin në pushtet, nuk mund të bënin asgjë të keqe apo të mirë për të përmirësuar pozitat e tyre, ndërsa nga ana tjetër Vetëvendosja vazhdon të përballet me të njëjtat sfida me të cilat u përball, që është se komuniteti ndërkombëtar nuk e shikon mirë mënyrën e tyre të veprimit, para së gjithash për shkak të natyrës jo konstruktive të qasjes së tyre. Kritikat dhe presionet nga bashkësia ndërkombëtare do të mbeten për disa muaj, duke pasur parasysh se gjërat nuk kanë ndryshuar apo përmirësuar dhe se qasja nuk është më konstruktive se sa ishte”, thekson Vladisavljev. 
Përveç kësaj, siç thotë ai, disa aktorë ndërkombëtarë, e mbi të gjitha Shtetet e Bashkuara të Amerikës, janë ende duke rivlerësuar pozicionin e tyre ndaj gjithë Ballkanit Perëndimor, përfshirë edhe ndaj Prishtinës.
“Pra, nëse pritet një cikël i ri zgjedhor në mandatin teknik dhe nëse priten disa ndryshime thelbësore, mendoj se nuk do të ndodhin dhe do të ketë rrezik potencial që rezultati të jetë më i keq se sa ishte në zgjedhjet e mëparshme”, përfundon ai.

Zoran Saviq, bashkëpunëtor i OJQ-së Aktiv, nuk përjashton asnjë mundësi, duke thënë se nuk është skenar i pamundur që zgjedhjet e reja të shpallen së bashku me zgjedhjet lokale që pasojnë në vjeshtë.

"Nuk do të habitesha nëse në verë do të shpallen zgjedhje të reja. Në atë moment në Kosovë do të jenë një numër i madh i njerëzve nga diaspora dhe ne e dimë se Vetëvendosje ka marrë më së shumti vota nga diaspora në procesin e kaluar zgjedhor. Ka shumë gjasa që të humbim tërë vitin në zgjedhje", tha Saviq për Kosovo online.
Sipas tij, Lëvizjes Vetëvendosje do t'i përshtatej mbajtja e njëkohshme e zgjedhjeve të reja parlamentare dhe lokale.

"Ata nuk e përmbushën qëllimin që paraqitën në fushatën parazgjedhore, për të marrë 500 mijë vota, kështu që sigurisht që presin një numër më të madh votash. Do t'u shkonte që të bënin zgjedhje të tjera për të parë se si do të bëjnë koalicion. Tani Vetëvendosje e ka problem të madh koalicionin për gjithçka që kanë thënë në fushatën parazgjedhore. E shohim se Abdixhiku nga LDK-ja ka refuzuar të bisedojë me ta për koalicionin”, thekson Saviq.

Megjithatë, ai thotë se për momentin nuk mund të vlerësohet nëse Vetëvendosje apo opozita do të arrinin rezultat më të mirë nëse zgjedhjet e reja parlamentare do të kombinoheshin me ato lokale.

“Do të kishte një periudhë të shkurtër kohore ndërmjet dy proceseve zgjedhore, kështu që numrat sigurisht që do të ishin të ngjashëm, nëse jo të njëjtë si në këto zgjedhje”, beson Saviq.