Xhonatan Mur: Rruga drejt një statusi më të mirë për Kosovën janë marrëdhënie më të mira midis Beogradit dhe Prishtines

Formula matematikore për formimin e qeverisë së re të Kosovës ekziston. Por realiteti politik na tregon se nuk ka asnjë shans për një koalicion të PDK-së; LDK; AAK dhe Lista Serbe, megjithëse ka shumë njerëz praktikë në ato parti. Formimi i një koalicioni në politikë nuk është i lehtë, por është koha e duhur për të vendosur pas disa muajsh - një qeveri e re apo zgjedhje të reja. Pyetja është nëse zgjedhjet e reja mund të kontribuojnë gjithashtu në stabilitetin në Kosovë, tha diplomati amerikan në pension Xhonatan Mur në podkastin KOntekst.

Ai vlerëson se Albin Kurti ka humbur besimin e bashkësisë ndërkombëtare dhe të Uashingtonit.

“Ish-ambasadori amerikan në Prishtinë, Jeffrey Hovenier, është një njeri që e njeh shumë mirë Kosovën dhe Ballkanin dhe mund të kishte bërë shumë gjëra të dobishme nëse Kurti nuk do të kishte krijuar pengesa dhe nuk do të kishte ndaluar përparimin në shumë nivele. Jo vetëm që ai refuzon marrëdhënie më të mira me Beogradin dhe nuk respekton atë që është rënë dakord në dialog, por as nuk respekton bashkëqytetarët e tij, pavarësisht kombësisë”, thotë Mur.

Ish-diplomati amerikan beson se thelbi i normalizimit të marrëdhënieve midis Beogradit dhe Prishtines nuk është njohja reciproke.

“Kurti, ka vetëm retorikë boshe dhe premtime se Kosova do të jetë anëtare e disa organizatave ndërkombëtare, por nuk ka rezultate. Më vjen keq që sot po zhvillohet një luftë se kush do ta njohë Kosovën, ka vende që e kanë bërë tashmë këtë. Kjo nuk është aspak e rëndësishme. Nëse Kosova dëshiron të jetë anëtare e BE-së, duhet të njihet nga të gjithë anëtarët e BE-së. E njëjta gjë është edhe me NATO-n. Megjithatë, rruga drejt një statusi më të mirë për Kosovën është në marrëdhënie më të mira midis Beogradit dhe Prishtines”, vlerëson mysafiri i KOntekst.

I dërguari i BE-së për dialogun, Peter Sorensen, të cilin Xhonatan Mur e njeh prej tre dekadash, duhet të kontribuojë në këto marrëdhënie. Ai thotë se ka përvojë dhe është i aftë, por pa një qeveri të re në Prishtinë, askush nuk duhet të presë shumë përparim në dialog.

“Formimi i AKS do të ishte një sinjal pozitiv dhe provë se Prishtina respekton qytetarët e saj dhe qëndrimin e bashkësisë ndërkombëtare, do të thoshte se qeveria është e hapur për të gjithë qytetarët, përfshirë serbët. Është koha e duhur për këtë. Jo gjithçka mund të zgjidhet menjëherë, por çdo hap është i rëndësishëm”, tha ish-diplomati amerikan.

Ai pret që serbët të marrin pjesë në zgjedhjet e ardhshme lokale në mënyrë që të kenë kryetarët e tyre të komunave, duke cituar shprehjen amerikane "e gjithë politika është lokale".

Xhonatan Mur është një nga diplomatët që e pa Ibrahim Rugovën si udhëheqësin e shqiptarëve të Kosovës në një kohë kur shumë njerëz donin Hashim Thaçin në atë pozicion. Në KOontekst, ai kujton se e takoi në aeroport në vitin 1994, kur ai mbërriti për herë të parë në Uashington si president i Lidhjes Demokratike të Kosovës.

"Kjo ishte premiera ime në media. Në kopertinën e gazetës së diasporës shqiptare ishte fotografia ime dhe pyetja, kush është ky Xhonatan Mur me Rugovën. Edhe sot e respektoj thellësisht. Ai ishte një burrë shteti i vërtetë, ai kërkoi më shumë të drejta dhe pavarësi për Kosovën, por në një mënyrë praktike, burrështetas, pa dhunë. Kjo zgjati deri në fund të viteve nëntëdhjetë kur situata ndryshoi në mënyrë drastike", thotë Mur.

Ata që janë të njohur me situatën e konsiderojnë atë një nga faktorët kryesorë në formimin e Gjykatës Speciale për Krime Lufte të UÇK-së, megjithëse Mur beson se merita nuk i takon vetëm atij.

"Në atë kohë erdha duke sjellë mesazhe të ndryshme nga qeveria amerikane. Mesazhi duhej të ishte i prerë dhe i qartë se gjykata nuk mund të ishte në Kosovë, kryesisht për shkak të mbrojtjes dhe sigurisë së dëshmitarëve, presionit mbi ta. Por edhe për shkak të vëmendjes ndërkombëtare, gjykata duhej të ishte në Hagë. Unë nuk i ndjek gjyqet, por shpresoj që drejtësia të vihet në vend dhe se do të jetë më e qartë se çfarë ndodhi në Kosovë", përfundon ish-zyrtari i Departamentit të Shtetit.

I ftuari i KOntekst thotë se suksesi më i madh i amerikanizimit të Ballkanit është mungesa e luftës, por se rajoni ende ka shumë probleme. Ai mohon se Uashingtoni e ka harruar Ballkanin, megjithëse pranon se Amerika tani e ka përqendruar vëmendjen e saj te Ukraina, Rusia, Izraeli, Gaza... Me një ton shakaje, ai deklaron se tani është duke u zhvilluar ballkanizimi i Amerikës, në të cilin, sipas recetës ballkanike, ka shumë retorikë dhe përçarje të ashpër, dhe shumë pak rezultate.

Mund ta shikoni të gjithë bisedën midis Xhonatan Mur dhe Dragana Biberoviq në videon e bashkëngjitur.